معاون علمي فناوری رياست‌جمهوري: جهاد دانشگاهي بايد حلقه وصل نيازها و مراكز تحقيقاتي باشد
مراسم اختتاميه چهاردهمين دوره پايان‌نامه سال دانشجويی و دهمين دوره پژوهش برتر دانشجويی و چهارمين دوره اهدای نشان علمی شيخ بهايی برگزار شد. این مراسم با حضور حجت‌الاسلام والمسلمين محمدنژاد معاون پژوهشی نهاد نمايندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، نادری‌منش معاون آموزشی وزارت علوم، تحقيقات و فناوری، «حميدرضا طيبی» رئيس جهاد دانشگاهی، دکترسلطانخواه معاون علمی و فناوری رئيس جمهور و رئيس بنياد نخبگان و جمعی از شخصیت های علمی و فرهنگی در تالار شهيد مطهری دانشگاه تربيت مدرس برگزار شد.
معاون علمي و فناوري رييس جمهور در این مراسم تاكيد كرد: جهاد دانشگاهي بايد حلقه وصل نيازها و مراكز تحقيقاتي باشد و در فعاليت‌هاي تحقيقاتي راه‌هاي ميانبر را شناسايي كند.
به گزارش روابط عمومی سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی ,به نقل از خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، دكتر نسرين سلطانخواه در اين مراسم كه روز دوشنبه با حضور رييس جهاد دانشگاهي، معاون پژوهشي نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها و معاون آموزشي وزارت علوم در دانشگاه تربيت مدرس برگزار شد، پژوهش را مهمترين عامل براي توسعه و پيشرفت كشور دانست و اظهار كرد: اگر باور داشته باشيم كه علم و فناوري زيرساخت همه امور است، آن موقع است كه علم پايه و مبناي كارها مي‌شود.
وي با بيان اينكه در گذشته عرصه‌هاي قدرت نمايي در دنيا ميزان توانمنديهاي نظامي و صنعتي بود، گفت: در حال حاضر عنصر اصلي مقايسه قدرت، عنصر دانايي است، از اين روست كه مقام معظم رهبري فرمودند دانش عامل عزت، رفاه، امنيت و قدرت است.
به گفته سلطانخواه، هرچه ميزان تسلط بر عنصر دانايي بيشتر شود به طور قطع تضمين كننده اين است كه مسير پيشرفت و توسعه هموار مي‌شود كه در اين راستا بايد به توليد دانش دست يافت كه اين كار نيز نيازمند پژوهش است تا پاسخگوي نياز حال و آينده باشد.
وي با تاكيد بر اينكه پژوهش به دو دسته تقسيم مي‌شود، پژوهش‌هاي معطوف به نيازهاي آينده و مرزهاي دانش و پژوهش‌هاي پاسخگوي نيازهاي روز كشور از جمله آن است.
به گفته معاون علمي و فناوري رييس جمهور، مركز ثقل انجام پژوهش‌ها در اكثر كشورها، دانشگاهها و مراكز پژوهشي و محور اصلي انجام پژوهش‌ها نيز دانشجويان تحصيلات تكميلي است كه خوشبختانه در حال حاضر در كشور 40 تا 50 هزار دانشجوي تحصيلات تكميلي در دانشگاهها مشغول به تحصيل هستند كه ظرفيت خوبي در حوزه پژوهش به شمار مي‌روند.
رييس بنياد ملي نخبگان با اشاره به دو سرمايه انساني و مالي كه در اختيار كشورهاست، تاكيد كرد: اين سرمايه‌ها بايد به بهترين وجه در پاسخگويي به نيازها استفاده شود تا هم مشكلات حل شده و هم محققان رضايت روحي و رواني به دست آورند.
وي با بيان اينكه در اين عرصه بايد نيازهايي شناسايي و تبديل به موضوع شود، گفت: تبديل نيازها به موضوع در نوبه خود كار بسيار مهمي به شمار مي‌رود. اين نيازها در جايي بيرون از مراكز تحقيقاتي مانند صنعت و سازمان‌هاي اجتماعي كه توانايي تشخيص نيازها را دارند بايد شناسايي شود. اما متاسفانه يكي از مشكلات اين است كه مكان‌هايي كه نياز دارند توانايي تبديل آنها به مساله را ندارند، بنابراين بايد بتوانيم به نحو مطلوب مساله‌شناسي و مساله‌يابي كنيم و سپس دانشجويان را درگير پاسخگويي به آنها كنيم.
سلطانخواه درباره راهكارهاي حل اين مشكلات نيز توضيح داد: مهمترين موضوع اين است كه بايد به سمت تقاضامحوري پيش برويم تا بتوانيم حلقه مفقوده عرضه و تقاضا را حل كنيم. همچنين بايد راه تعريف مساله را ياد بگيريم.
به گفته وي، يكي از مهمترين كارهاي ديگري كه بايد انجام شود اين است كه از پژوهش و پژوهشگر حمايت لازم صورت گيرد كه معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري تلاش كرده كه اين حمايت‌ها را انجام دهد.
معاون علمي و فناوري رييس جمهور خاطر نشان كرد: خوشبختانه در دهه چهارم انقلاب اسلامي، در باور به توانمندي‌ها و داشته‌هاي خود و تكيه بر آنچه خود داريم، در اوج خود قرار داريم كه اين مهم در سايه وجود روحيه خودباوري و اعتماد به نفس و باور به توان مردم در مقام معظم رهبري است. همچنين اين روحيه نيز در رييس جمهور وجود دارد كه همواره شعار «مي‌شود، ما مي‌توانيم» را سر داده‌اند.
وي در ادامه با اشاره به اقدامات معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري در حمايت از پژوهش و پژوهشگران، حمايت از دانشجويان دكتري و طرح اعطاي پژوهانه به اين دانشجويان را يكي از اين اقدامات بيان كرد و گفت: اين طرح در نيمه دوم سال گذشته با همكاري وزارت خانه‌هاي علوم و بهداشت اجرا و طي آن به 2500 دانشجوي دكتري پژوهانه پنج ميليون توماني اعطا شد.
وي ابراز اميدواري كرد كه اين طرح در سال جاري با جمعيت تحت پوشش بيشتري اجرا شود كه در اين راستا بالغ بر 30 ميليارد تومان به اين طرح اعتبار اختصاص يافته است.
رييس بنياد ملي نخبگان گام بعدي انجام پژوهش را تامين نيازهاي تجهيزاتي بيان و اظهار كرد: معاونت علمي و فناوري در سال گذشته 40 ميليارد تومان براي بحث تجهيزات دانشگاهها به وزارت خانه‌هاي علوم و بهداشت كمك كرد.
دکتر سلطانخواه در خاتمه با اشاره به مصوبه بنياد ملي نخبگان براي حمايت از دانشجويان پسادكتري، گفت: براساس آيين نامه حمايت از دانشجويان پسادكتري واجد شرايط نخبگي، اگر فارغ‌التحصيلان دكتري البته چنانچه سه سال از فراغت از تحصيل آنها نگذشته باشد، در مراكز پژوهشي مشغول به فعاليت شوند علاوه بر حقوقي كه از آن مركز دريافت مي‌كنند حقوقي معادل يك ماه دريافتي استاديار پايه يك را نيز به مدت يك سال دريافت خواهند كرد.
رييس جهاد دانشگاهي:
دولت با روحيه انقلابي رويكرد ملي به توانمنديهاي داخلي داشته باشد
رييس جهاد دانشگاهي با بيان اينكه حلقه مفقوده تجاري‌سازي دانش بايد توسط معاونت علمي و فناوري پر شود، اظهار كرد: در حال حاضر در عرصه توليد علم و تجاري سازي در كشور مشكلي وجود ندارد، بلكه مشكل اصلي كاربردي كردن علم و فناوري است، توقع ما از دولت اين است كه با روحيه انقلابي رويكرد ملي به توانمنديهاي داخل داشته باشد.
دكتر حميدرضا طيبي ، با بيان اينكه اكثر عناوين پايان‌نامه‌هايي كه در اين دوره از جشنواره ارائه شده مرتبط با نيازهاي كشور است، گفت: براي اينكه بتوان پايان‌نامه‌هاي كاربردي در كشور داشته باشيم بايد توانمنديهاي خود را بيش از پيش باور داشته باشيم.
وي افزود: اينكه متاسفانه برخي مسئولان در عمل باور جدي نسبت به توانمنديهاي داخلي ندارند.
وي با اشاره به برنامه‌هاي توسعه‌اي كشورها، گفت: تفاوت الگوي توسعه در برداشت‌هاي فرهنگي است، البته باور اين است كه راه را مي‌دانيم بنابراين مي‌توانيم روند توسعه كشور را پيش ببريم.
وي يادآور شد: در كشور ما جريانات منفعت از قبل از انقلاب شكل گرفته و در تجارت و واردات توانمنديهاي خوبي دارد. بحث اين است كه نمي توان اين جريان منافع را ناديده گرفت اما مي توان اما مي‌توان جهت آن را به سمت به توليد معطوف كرد.
رييس جهاد دانشگاهي گفت: در ايران بايد جايگاه‌هاي صنعتي با اقتضائات زمان انتخاب شود چرا كه دهه پيشرفت و عدالت، مديران خاص خود را مي‌خواهد.
رييس جهاد دانشگاهي همچنين تاكيد كرد: مسئولان بايد قدرت اتخاذ تصميمات انقلابي را داشته باشند. چرا كه تنها سه برنامه تا رسيدن به سند چشم انداز بيست ساله باقي مانده است و نيازمند اتخاذ چنين تصميماتي براي رسيدن به اهداف هستيم.
وي ادامه داد: خوشبختانه نقشه جامع علمي كشور در شوراي عالي انقلاب فرهنگي در حال بررسي است و رييس جمهور نيز دقت خوبي در آن دارند و تاكيد شده كه نقشه داراي شاخص‌هاي عددي باشد.
وي همچنين با اشاره به بررسي برنامه پنجم توسعه در مجلس، ابراز اميدواري كرد: نقشه جامع علمي نيز در تدوين برنامه پنجم در مجلس مورد استفاده قرار گيرد.
معاون نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها:
نبود بانك اطلاعاتي كارآمد از مهمترين مشكلات در عرصه پايان‌نامه‌هاست
حجت‌الاسلام محمد نژاد با اشاره به اعطاي نشان شيخ بهايي به پايان نامه‌ها و پژوهش‌هاي حوزه علوم ديني، گفت: اين نشان فرصتي است تا توجه جدي و بيشتر بر مطالعات بين رشته‌اي با دغدغه ديني در حوزه علم صورت گيرد تا از ذخيره عظيم قرآن و احاديث بهره كامل برده شود.
وي تصريح كرد: يكي از راه‌هاي برون رفت از مشكلاتي كه در عرصه توليد علم در كشور داريم، توجه به مطالعات ميان رشته‌اي مبتني بر منابع تمدني و ديني است، چرا كه در طول تاريخ تمدن ايراني، درخشان ترين دوره‌ها زمان تلاقي اسلام و تمدن ايراني بوده است.
وي با اشاره به وجود مشكلات فراوان در عرصه پايان نامه‌ها گفت: كارشناسان ما هر ساله به طور مستقيم به دانشگاهها رفته و پايان نامه‌هاي موجود را بررسي مي‌كنند كه در اين بررسي‌ها به مشكلات زيادي در تدوين پايان نامه‌ها توسط دانشجويان برخورده‌اند كه يكي از مهمترين مشكل‌ها عدم وجود بانك اطلاعاتي كارآمد و به روز است. البته بانك اطلاعاتي پايان نامه‌هاي فعلي يعني «ايران داك» توانسته به صورت مطلوب فعاليت كند اما فاصله زيادي با شرايط ايده آل دارد چرا كه از زمان دفاع و ورود اطلاعات پايان نامه‌ها به بانك اطلاعاتي، موضوعات تكراري بسيار زيادي انجام مي‌شود.
محمدنژاد خاطر نشان كرد: يكي ديگر از مشكلاتي كه در اين بانك اطلاعاتي وجود دارد اين است كه كليدواژه‌ها در چكيده پايان نامه‌ها به طور دقيق انتخاب نشده‌اند به طوري كه 80 درصد پايان نامه‌هايي كه با كليد واژه‌ها انتخاب شده و در اختيار دانشجويان قرار مي‌گيرد، به دردشان نمي‌خورد كه مهمترين علت آن تخصصي انتخاب نكردن كليد واژه‌هاست.
وي افزود: در حال حاضر تعداد دانشجويان تحصيلات تكميلي ما متناسب با اساتيد نيست. البته در اين شرايط اصلا اعتقادي به كم كردن دانشجويان نداريم بلكه بايد اهتمام بيشتري در بين دانشجويان ايجاد شود. همچنين اساتيد بايد با دقت و زمان بيشتري در اين عرصه فعاليت كنند. البته گروه‌هاي علمي هم فعالانه بايد در عرصه پايان نامه‌ها حضور داشته باشند تا شاهد پايان نامه‌هاي كارآمدتر و بهتر باشيم.
دبير چهاردهمين دوره پايان نامه سال دانشجويي خبرداد:
چاپ پايان نامه‌هاي برگزيده تمامي دوره‌ها
محمد سلگی دبير جشنواره پايان‌نامه‌های سال دانشجويی نیز در سخنانی گفت: جشنواره پايان‌نامه‌های سال دانشجويی از معدود برنامه‌هايی است كه به صورت منظم در طی 14 سال گذشته با هدف كمك به نگارش وتدوين پايان‌نامه‌ها به اجرا در آمده است و تاكنون چندين هزار پايان‌نامه را مورد ارزيابی و تقدير قرار داده است.
وی ادامه داد: اين جشنواره با موضوع فرهنگ شروع شد و پس از چند دوره علوم انسانی را به بخش فرهنگ اضافه كرد، تا اينكه 5 سال پيش به كليه رشته‌های دانشگاهی گسترش يافت.
سلگی با بيان اين مطلب كه جشنواره در 3 بخش به اجرا در می‌آيد، تصريح كرد: بخش اصلی، بخش ويژه و بخش جنبی سه بخشی هستند كه پايان‌نامه‌های دانشجويی را بررسی می‌كنند.
وی در اشاره به اقداماتی كه برای رونق جشنواره تاكنون انجام شده و يا در حال انجام است، گفت: ما در پی آن هستيم كه مشكل اطلاع‌رسانی كه علی‌رغم تلاش دبيرخانه همچنان پابرجاست را به شيوه‌ای حل كنيم، برای اين منظور تصميم گرفته شد تا از سال آينده اطلاع‌رسانی دو مرحله‌ای داشته باشيم. همچنين نشان شيخ بهايی كه با حمايت نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاهها به جشنواره افزوده شده است، به همه بخش‌ها تعميم داده می‌شود و به عنوان يك نشان رسمی دارندگان را از مزيت‌های نخبگی كه سازمان نخبگان كشور در پی آن است بهره‌مند می‌سازيم.
وی ادامه داد: چاپ پايان‌نامه‌های برگزيده كه تاكنون تنها يك دوره محقق شده به لطف الهی و تلاش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اين دوره انجام می‌شود و تمامی پايان‌نامه‌های دوره‌های برگزار شده منتشر می‌شوند.
سلگی گفت: همچنين ما مذاكراتی را با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشته‌ايم كه پايان‌نامه‌ها و رساله‌های مقطع دكترا در دسترس عموم قرار گيرند، در نتيجه جشنواره چاپ پايان‌نامه‌های دكترا را برگزار خواهيم كرد. در اين اقدام كه اطلاع‌رسانی آن انجام شده در رشته‌های علوم دين، علوم انسانی و مطالعات بين‌رشته‌ای جشنواره‌ای برگزار خواهيم كرد كه تمامی پايان‌نامه‌های مقطع دكترا را منتشر كند.
سلگی از ديگر اقدامات جشنواره پايان‌نامه‌های سال دانشجويی را حمايت از تدوين دانست و تصريح كرد: دبيرخانه جشنواره مذاكراتی در راستای حمايت از تدوين پايان‌نامه‌ها داشته و با مذاكراتی كه انجام شده در قالب يك كار مشترك موضوعاتی شناسايی شده و به دانشجويان برای انجام پروژه‌های تحقيقاتی پيشنهاد می‌شود.
وی در پايان سخنان خود گفت: در مجموع 470 اثر به دبيرخانه ارسال شد كه از اين ميان 43 درصد آثار در حوزه علوم انسانی قرار می‌گرفتند، از اين ميان 19 اثر برگزيده و 23 اثر شايسته تقدير شناخته شدند.
استاد برتر چهاردهمین دوره جشنواره پایان نامه سال دانشجویی مطرح کرد:
وجود مشكل مسئله شناسي در پايان‌نامه های دانشجويان كارشناسي ارشد
در ادامه مراسم «محمود مهر‌محمدی» استاد راهنمای برگزيده در چهاردهمین دوره جشنواره پایان نامه سال دانشجویی, گفت: ظرفيت مسئله شناسي در دانشجويان مقطع كارشناسي ارشد به خوبي بارور نمي‌شود و اين امر موجب شده است كه دانشجويان با مشكل مسئله شناسي در پايان‌نامه مواجه شوند.
دكتر مهرمحمدي اظهار داشت: اكثر دانشجويان مقطع كارشناسي ارشد با مشكل مسئله شناسي و انتخاب موضوع براي پايان نامه مواجه هستند كه اين امر به دليل نبود مسئله شناسي در دانشگاه ها است.
وي خاطرنشان كرد: براي رفع اين مشكل بايد در برنامه هاي آموزشي دانشگاه ها تجديدنظر صورت گيرد.
اين استاد دانشگاه با بيان اينكه نبايد براي جبران ضعف مسئله شناسي، به دانشجويان موضوع پايان نامه اهدا شود، گفت: مسئله اي كه در پايان نامه دانشجويان، بخصوص دانشجويان مقطع كارشناسي ارشد مورد بررسي قرار مي گيرد بايد دغدغه دانشجو باشد.
مهرمحمدي تصريح كرد: رسالت پژوهشي دانشجويان مهمترين گام براي آماده سازي حيات پژوهشي دانشجو است كه بايد براي تحقق هر چه بهتر اين امر مسئله شناسي در دانشگاه ها به دانشجويان آموزش داده شود.
وي گفت: تعامل بين دستگاه ها و دانشگاه ها نبايد به يك تهديد در قالب فرصت تبديل شود.
«سيامك نجاريان» ديگر استاد برگزيده نيز در سخنانی با تأكيد بر نگاه ريشه‌ای به معضلات كشور گفت: ما بايد برای حل مسائل اجتماعی و اقتصادی پايه‌ای نگاه كنيم و هدف از انجام كارهای تحقيقاتی برنامه‌ريزی از پايه باشد، نخست بايد نخبگان و فرهيختگان را در تمامی مسائل درگير كنيم و از آنها بخواهيم در مسائل جامعه شركت كنند و سپس كمك كنيم تا اساتيد دانش خود را به روز نگه دارند.
در پايان مراسم به 19 برگزيده و 23 شايسته تقدير اين مراسم تنديس يادبود، لوح تقدير و جوايزی اهدا شد.