همسفری با فیلسوفان مرده!

چهار شنبه 30 مهر 1399
همسفری با فیلسوفان مرده!

 

علی‌اصغر درلیک، پژوهشگر سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی در معرفی این کتاب آورده است: به همان دلایلی که سفر می‌کنیم و از آن لذت می‌بریم، می‌توانیم فلسفه بخوانیم و از آن لذت ببریم. فلسفه خود گونه‌ای سفر است و سفر خود گونه‌ای فلسفه‌ورزی؛ آموزههایی چون متفاوت نگریستن به جهان، بذل توجه به زیبایی نهفته در هستی و یافتن روش‌های تازه‌ای برای زیستن معنادار از جمله آموزه‌های هم‌پوشانی هستند که در هر دو به چشم می‌خورد. فلسفه و سفر هر دو به ما می‌آموزند که چگونه حیرت را در آغوش بکشیم و از آن سیراب شویم.

اریک وینر که خود را به درستی فیلسوف سفر می‌خواند، با تلفیق آموزه‌های سفر و فلسفه در کتاب «بیان سقراطی: در جست‌وجوی درس‌های زندگی از فیلسوفان مرده» سعی می‌کند نگاهی فلسفی به مقوله سفر داشته باشد و نیز فلسفه را از منظر سفر بازنگری کند. او دو مقوله فلسفه و سفر را که به زعم وی، پیوند ناگسستنی با یکدیگر دارند با بیانی فارغ از آنچه تا به حال خوانده‌ایم و شنیده‌ایم، به تصویر می‌کشد. از منظر وینر، انسان موجودی مکان‌مند و زمان‌مند است و اساساً نمی‌تواند در خلأ و فارغ از مکان و زمان بیندیشد. جابهجایی مکانی انسان، اعم از سفر، مهاجرت یا قدم زدن، می‌تواند در نوع تفکر و پرسش‌های اساسی او نیز دگرگونی ایجاد کند و از این روست که وینر خود را انسانی بی‌قرار می‌داند و آرامش را در همین بی‌قراری جست‌وجو میکند.

او در برابر آموزه‌های رسمی فلسفه که فقط در پی تفسیر و توضیح مسائل انتزاعی و گسسته از واقعیت هستند، به پرسش‌هایی می‌پردازد که ممکن است همه ما هر روزه با آنها مواجه شویم اما شاید ندانیم که پاسخ بسیاری از آنها در فلسفه یافت می‌شود یا به عبارتی، فلسفه برای آنها پاسخی در آستین دارد؛ پرسش‌هایی از قبیل این که چگونه می‌توانیم زندگی شادتر و معنادارتری داشته باشیم؟ چگونه میتوانیم انسانی بهتری باشیم؟ مقصود از خوبی چیست و هنگامی که از خوب حرف می‌زنیم، دقیقاً از چه سخن می‌گوییم؟ چرا گاهی فراموشکار می‌شویم؟ چرا رنج می‌کشیم؟

او در این کتاب علایق خود را با یکدیگر درهم آمیخته و سفری فیلسوفانه به دالان زمان را ترتیب می‌دهد و با سفر به آتن، دهلی، روم، پاریس و تمام شهرهایی که فیلسوفان درخور و تأمل برانگیزی داشته‌اند، درصدد آشکارسازی این نکته است که زندگی و نگاه فیلسوفانه به مسائل - از آتن باستان تا پاریس قرن بیستمی- تطور چندانی نکرده است و آنچه مهجور و مغفول مانده، گسست ما از آموزه‌های ایشان است. این کتاب دعوتی برای تفکر و زندگی خردمندانه و پرهیز از فلسفه رسمی و دانشگاهی است.

بیان سقراطی صرفاً کتابی فلسفی و برای مخاطبان خاص نیست، بلکه کتابی در مورد سفر، زندگی، انسانیت و مهربانی است که نگاه ما به جزئیاتی مانند قهوه خوردن و کافه رفتن را نیز دگرگون میسازد. اریک وینر آموزه‌های بزرگانی را که می‌توانند راهنمایی برای زندگی امروز ما باشند، برمی‌گزیند و سعی می‌کند که هرکدام را در زندگی امروز ما به کار گیرد. هر یک از فلاسفه برای او و ما آموزهای دارند که در زندگی اینجایی و اکنونی انسان معاصر می‌توانند مثمرثمر واقع شوند. بدین صورت، او از هر فیلسوف آموزه‌ای را برای زندگی امروزین ما استخراج می‌کند و آن را چارهکار بحران‌های حال حاضر ما می‌داند. برای مثال، او از شوپنهاور، هنر خوب گوش دادن و از اپیکور هنر لذت بردن و در لحظه زیستن را انتخاب می‌کند. نویسنده به ما توصیه می‌کند که مهربانی را از کنفسیوس و حیرت را سقراط یاد بگیریم و همانند نیچه هرگز حسرت هیچ چیز را نخوریم و به‌سان گاندی شجاع باشیم. کتاب توصیه‌ای برای کنارآمدن با هیاهوی زندگی مدرن با چشمانی بینا و گوش‌هایی شنوا از جنس فلسفه و سفر است.

گفتنی است، «بیان سقراطی: در جست‌وجوی درس‌های زندگی از فیلسوفان مرده» با عنوان اصلی «The Socrates Express: In Search of Life Lessons from Dead Philosophers» در 352 صفحه توسط انتشارات «Avid Reader Press» چاپ و در سال 2020 راهی بازار نشر شده است. معرفی این کتاب در قالب طرح «تازه‌های نشر بین‌الملل» صورت می‌گیرد که به همت سازمان انتشارات جهاددانشگاهی و با هدف شناسایی و معرفی کتاب‌های جدید ناشران بین‌المللی با محوریت علوم انسانی اجرا می‌شود.