آیین اختتامیه و تجلیل از برگزیدگان چهار رویداد فرهنگی در حوزه کتاب و پایان‌نامه برگزار شد
به گزارش روابط عمومی سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، همزمان با بیست‌وهشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، مراسم اختتامیه بیست‌وهفتمین دوره کتاب سال دانشجویی، هجدهمین دوره پایان‌نامه کتاب سال دانشجویی، چهارمین دوره مسابقات پایان‌نامه سه دقیقه‌ای و نخستین دوره کتاب سه‌دقیقه‌ای، امروز (دوشنبه، ۲۶ آبان‌ماه) با حضور دکتر حمیدرضا طیبی، رییس جهاد دانشگاهی، عیسی علیزاده، معاون فرهنگی سازمان جهاد دانشگاهی، حامد علی‌اکبرزاده، سرپرست سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی برگزار شد.
در این مراسم که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار شد، دکتر عیسی علیزاده، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی با اشاره به شرایط حاکم به دلیل شیوع ویروس کرونا، گفت: همه ما می‌دانیم ثمرات برگزاری فیزیکی این مراسم بیشتر است اما به دلیل شرایطی که وجود دارد، این برنامه‌ها را که هر کدام قابلیت این را داشتند که اختتامیه‌ای جداگانه برایشان برگزار شود، مجازی برگزار کردیم تا نشان دهیم معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی اهتمام ویژه‌ای به کتاب و کتاب‌خوانی دارد و این امر را دنبال می‌کند.
او افزود: دانشجویان شرکت‌کننده در جشنواره کتاب سال دانشجویی از نویسندگان آینده کشورمان هستند و برخی از پایان‌نامه‌ها نیز به کتاب تبدیل می‌شود. ما برای کتاب‌ها و پایان‌نامه‌ها آسیب‌شناسی خواهیم داشت زیرا معتقد هستیم، آسیب‌شناسی ارتقای کیفی آثار را به دنبال خواهد داشت. رویداد کتاب سه‌دقیقه‌ای هم با هدف ترویج کتاب و کتاب‌خوانی شکل گرفته است و امیدواریم نهادهای مختلف دست در دست هم دهند تا بتوانیم به نتایج خوبی برسیم.
در ادامه مراسم دکتر حامد علی‌اکبرزاده، دبیر جشنواره و سرپرست سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی با گرامی‌داشت هفته کتاب و کتاب‌خوانی و اشاره به درگذشت دکتر داود فیرحی، اظهار کرد: اهمیت کتاب و کتاب‌خوانی روشن است. فرهنگ کتاب‌خوانی ضامن رشد عقلانی و علمی هر کشور است و کتاب انتقال‌دهنده فرهنگ به وسیله بزرگان به نسل‌های دیگر است. نکات ارزشمندی در کتاب‌ها مطرح شده و به همین دلیل خواندن کتاب و ترویج کتاب‌خوانی مسأله مهمی است و از این رو، جهاد دانشگاهی فعالیت‌های ارزنده‌ای در این زمینه ارائه کرده است.
او گفت: یکی از برنامه‌های جهاد دانشگاهی، جشنواره کتاب سال دانشجویی است که برای بیست و هفتمین دوره برگزار می‌شود. این جشنواره تأثیر‌گذار بوده و برخی از بزرگان علمی کشور از برگزیدگان دوره‌های قبلی این جشنواره بوده‌اند؛ از جمله دکتر قیصر امین‌پور، از شاعران برجسته کشورمان.
علی‌اکبرزاده با ارائه گزارشی از روند برگزاری جشنواره کتاب سال دانشجویی، گفت: در دوره اخیر جمعا ۴۶۵ اثر به دست دبیرخانه رسید که بیشترین آثار در حوزه علوم انسانی با تعداد ۲۱۹ اثر و کمترین میزان هم برای گروه کشاورزی و منابع طبیعی با ۱۲ اثر بود. ۶۰ درصد آثار تألیفی بود که این موضوع پررنگ شدن اهمیت تألیف برای دانشجویان را نوید می‌دهد. از میان شرکت‌کنندگان ۷۰ درصد از دانشگاه‌های دولتی بودند. ۵۸ درصد دانشجویان شرکت‌کننده در مقطع دکتری، ۲۸ درصد ارشد و ۱۲ درصد کارشناسی بودند.
وی عنوان کرد: پس از ارزیابی داوران، پنج اثر برگزیده و ۱۵ اثر شایسته تقدیر شناخته شدند. در این دوره از جشنواره از ناشران برگزیده، دکتر منصوره اتحادیه به عنوان استاد خادم کتاب و آقای عبدالحکیم بهار به عنوان مروج کتاب و کتاب‌خوانی تقدیر می شود.
او خاطرنشان کرد: جشنواره کتاب سه‌دقیقه‌ای از دیگر بخش فعالیت‌های سازمان انتشارات است. در این مسابقات ۱۰۰ دانشجو شرکت کردند. در بخش جنبی جشنواره که شامل متون کلاسیک بود، ۱۲ هزار شرکت کننده داشتیم و امروز برگزیدگان این بخش نیز معرفی خواهند شد.
سرپرست سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی همچنین با ارائه گزارشی از جشنواره پایان‌نامه سال دانشجویی، اظهار کرد: امسال ۶۱۵ اثر را دریافت کردیم که باز هم بیشترین آثار در حوزه علوم انسانی و کمترین تعداد در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی بود. ۶۵ درصد شرکت‌کنندگان را دانشجویان دکتری و ۳۳ درصد را دانشجویان کارشناسی ارشد تشکیل می‌دادند و ۹۰ درصد از پایان‌نامه‌ها برای دانشگاه‌های دولتی بود. ۵۲ درصد از شرکت‌کنندگان را آقایان و ۴۸ درصد را خانم‌ها تشکیل می‌دادند. هشت اثر در این بخش برگزیده شدند و از دکتر سیدضیاء موحد نیز به عنوان استاد راهنمای برگزیده تجلیل می‌شود.
او افزود: در بخش دفاع سه‌دقیقه‌ای نیز مرحله مقدماتی در ۱۹ استان برگزار شد که ۲۰۰ شرکت‌کننده داشت که از میان این افراد، ۳۳ نفر به مرحله نهایی راه یافتند و سه نفر برگزیده شناخته شده‌اند.
در ادامه مراسم کلیپی از سخنان دکتر منصوره اتحادیه پخش شد که متن آن به شرح زیر است:
«کمال افتخار را دارم و بسیار سپاسگزارم که به جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی دعوت شدم. بدون شک دانشجویان و جوانان امید آتی این کشور و امید ما هستند و به اصطلاح ما ایرانیان، در زبان شیرین فارسی، چشم و چراغ ما هستند.
من بعد از سال‌ها تدریس و تجربه، به خودم اجازه می‌دهم که اینجا چند کلمه اندرزوار به جوانانمان پیشنهاد کنم. برای رسیدن به هدف، راه میانبری وجود ندارد. باید همگی راه طویل و پر نشیب و فراز و ناهموار و سخت را طی کنیم؛ همان‌طور که پدران و مادران شما طی کردند. در هر جهت و طریقی که قدم برمی‌دارید، سعی کنید بهترین باشید ولی اگر به هدف نرسیدید، ناامید نشوید. موفقیت طرق مختلفی دارد.
یک راه موفقیت، مطالعه است. در هر رشته و حرفه‌ای که انتخاب خواهید کرد، از مطالعه گسترده و عمیق غافل نشوید. مطالعه است که دید شما را وسعت خواهد داد، رموز علم را به رویتان باز خواهد کرد و این احساس را خواهد داد که عضوی از اعضای ساکن جهان پهناور و رمزآلود هستید که در اقصی نقاط آن، جوانان دیگری با همین شور و دغدغه خاطر، با همین آمال و آرزو در پی کلید موفقیت می‌گردند.
پی سراب نباشید، هدفمند باشید، ولی هدفی امکان‌پذیر و قابل دسترس. یک نکته دیگری هم هست که به عنوان استاد پیر پیشنهاد می‌کنم: هر کتاب یا مقاله‌ای را که می‌خوانید، با یک نظر انتقادی - تحلیلی مطالعه کنید؛ نه لزوماً برای پیدا کردن عیب، بلکه برای این که ببینید نویسنده موفق بوده و توانسته موضوع را ثابت کند و آیا همه جوانب موضوع را در نظر گرفته است. این نظریات خودتان را در کتابچه‌ای یادداشت کنید و نگه دارید. بعد از سال‌ها می‌بینید که گنجینه‌ای در اختیارتان قرار گرفته است.
برای همگی آرزوی موفقیت دارم. عقاب‌وار پرواز کنید.»
دکتر حمیدرضا طیبی، رییس جهاد دانشگاهی هم در این نشست گفت: امروزه در دنیا، توانمندی هر کشور را توان تبدیل علم به فناوری می‌دانند که برون‌داد آن در ایجاد اقتدار اقتصادی-دفاعی و رفاه برای مردم و ارتقای کیفیت زندگی مردم و امنیت داخلی و برون‌مرزی هر کشور است.
او خاطرنشان کرد: سرعت توسعه علم نیز بسیار زیاد شده است و ارزش افزوده توسعه فناورانه نسبت به مواد اولیه بسیار زیاد شده است. شاید زمانی مواد اولیه مانند معادن و نفت ارزش زیادی داشتند اما به مرور ارزش خود را از دست می‌دهند و امروز توسعه فناوری حرف نخست را می‌زند زیرا فناوری راهکارهای جایگزین را ارائه می‌دهد. امروز استفاده از انرژی خورشید و باد افزایش زیادی دارد که حاصل توسعه علم و فناوری است.
رییس جهاد دانشگاهی در ادامه اظهار کرد: از سال ۱۳۵۹ سعی کردیم در مسیر افزایش توان کشور در تولید علم و در مسیر تولید فناوری حرکت کنیم. معاونت فرهنگی از طریق سازمان انتشارات با حمایت از دانشجویان کار خوب و شاخص علمی و فناورانه داشتند. جشنواره پایان‌نامه سال دانشجویی اتفاق خوبی است زیرا پایان‌نامه ملاک علمی هر دانشجو است. کتاب سال دانشجویی علم را توسط خالقان علم مستند می‌کند. از طرف دیگر، در بحث توسعه سرعت انتقال علم هم مهم است.
او افزود: دفاع سه‌دقیقه‌ای از پایان‌نامه نیز کار ارزنده‌ای است؛ این که دانشجو بتواند در سه دقیقه از پایان‌نامه خود دفاع کند، توانمندی دانشجو را می‌رساند. این کاری بود که لازم بود انجام شود. مسابقه کتاب سه دقیقه‌ای نیز کار ارزشمندی است. این که کسی کتابی را در سه دقیقه ارائه دهد، من را ترغیب می‌کند تا کتاب را بخوانم.
در ادامه مراسم، سخنان دکتر ضیاء موحد به صورت پیام تصویری برای مخاطبان پخش شد که متن آن به شرح زیر است:
«هر فردی که قصد نوشتن پایان‌نامه دارد، باید در حین تحصیل و قبل از شروع پایان‌نامه، موضوع خود را انتخاب کرده و سوالاتی در ذهن داشته باشد که در پی پاسخ به آن سوالات برود.
قاعدتاً باید یک موضوعی توجهش را جلب کند و در مورد آن موضوع مشورت بگیرد و موضوع را با استاد راهنما بسط و پرورش دهد و توصیه‌های استاد را به کار اندازد. باید تأکید کنم دانشجویی که با دغدغه خاص و انتخاب موضوع برای پاسخ به دغدغه و سوالاتش به استاد مراجعه می‌کند، بهترین نوع نگارش پایان‌نامه را خواهد داشت. گاهی که دانشجویان برای دریافت موضوع به من مراجعه می‌کنند، تعجب می‌کنم که موضوع یا مسأله‌ای برای این دانشجو نبوده که حتی دل‌مشغولی سطحی هم برای وی ایجاد کرده باشد و از من می‌خواهند که موضوع پیشنهاد کنم!
در این موارد گاهی پیشنهاد استاد راهنما درست است. گاهی باید به سابقه دانشجو مراجعه کرد که معمولاً برای دانشجوهای دوره دکتری این اتفاق می‌افتد.
در مورد خود من این‌گونه بود که البته من موضوع و دل‌مشغولی خود را داشتم، اما استاد راهنما موضوع دیگری پیشنهاد کرد که تا آن زمان هیچ کسی به نتیجه خاصی در مورد آن نرسیده بود. این موضوع پایان‌نامه پر از پارادوکس و مسائلی بود که تاکنون راه‌حل قابل قبولی برای آن نیافته بودند و متأسفانه بنده به دلیل احترام خاصی که برای استادم قائل بودم این موضوع را برگزیدم. این‌گونه شد که دو سه سال از وقتم را صرف این موضوع کردم؛ موضوعی که قرار نیست به جواب قاطعی برسم. بعد هم فکر کردم که من در حال بازگشت به ایران هستم و باید موضوعی را انتخاب کنم که بتوانم برای دانشجویان موضوعی گسترده باشد؛ موضوع مهمی که در فلسفه دارای مقام بالایی باشد. پس تصمیم گرفتم موضوع دیگری را دنبال کنم که الان هم بر روی برخی از سایت‌ها موجود و قابل دانلود است.
در ادامه مراسم، سخنان دکتر منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به صورت پیام تصویری پخش شد که متن آن به شرح زیر است:
با عرض سلام از برگزارکنندگان جشنواره ارزشمند پایان نامه سال دانشجویی تقدیم و تشکر می‌کنم و برای همه آرزوی سلامتی دارم.
در این زمینه لازم می‌دانم نکته ای را عرض کنم از این بابت که ارزش هر علم بر نافع بودن آن برای ابناء بشر هست. این نفع به شکل‌های مختلف قابل کشف است. کما اینکه علومی مثل علوم پایه، علوم انسانی در بخشی از زمینه ها، هنر در زمینه‌های مختلف ممکن است مستقیماً برای مخاطبان خود نفع آنی نداشته باشند. اما برای تقویت و توسعه پایه‌های دانش و گستره حوزه اندیشه و فراهم آوردن زمینه‌های فکری برای پیشرفت سایر علوم ضرورت قطعی دارد. آنچه که مهم است توجه به جایگاه علوم و تفکیک و ارزش گذاری منطقی برای آنهاست. در این رابطه باید مراقب افراط و تفریط هایی که ممکن است واقع شود، بود. هر فکر نویی بر مبنای دانش اولیه و فرضیه‌های نظری شکل می‌گیرد. لذا در توجه به علوم کاربردی باید به آن موضوع توجه دقیق داشته باشیم. برگزاری جشنواره ای با عنوان پایان نامه سال دانشجویی در ادوار مختلف و نسبتاً طولانی می‌تواند فرصت و مسیری را پیش روی دانش پژوهان جوان قرار دهد تا در پیگیری تحقیقات کاربردی امیدوارانه و با انگیزه عمل کنند. تلاش و زحمت جهاددانشگاهی در این رابطه بسیار ارزشمند است؛ زیرا فضای فکری و عملی حاصل از نگاه کاربردی به تحقیقات و نتایج می‌تواند محیط‌های دانشگاهی را بیش از پیش به سمت و سوی توجه به حل مسائل و مشکلات پیش روی بخشهای مختلف جامعه سوق دهد. قطعاً ارتباط بین محیط‌های علمی با بخش فعال در حوزه‌های اقتصادی – اجتماعی و بهره وری مراکز تحقیقاتی و بهره برداری از این حوزه‌ها از ظرفیت‌های گران سنگ علمی و فناوری منجر به عملکرد بهتر و هماهنگی بیشتر خواهد شد. هجدهمین جنشواره پایان نامه سال دانشجویی که نگاهش معطوف به پایان نامه‌های کاربردی است، این مسئولیت و مأموریت را به خوبی پیش برده و امیدواریم در این جشنواره و سال‌های بعد دستاوردهای آن بیش از گذشته نگاه مسئولان تحقیقات در محیط‌های علمی و تحقیقات را به سمت توجه ویژه بر استفاده از پروژه‌های عملگرا و کاربردی در حوزه‌های مختلف سوق دهد. قطعاً ظرفیت‌ها بسیار بالای کشورمان از نظر نیروی انسانی و از نظر زمینه ای در حوزه‌های مختلف ایجاب می‌کند که در این شرایط رابطه بیش از گذشته تلاش شود.
همچنین ایوب دهقانکار مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران در پیامی به جشنواره گفت: تعلیم و تعلم و آموزش و فراگیری دانش در ایران از پیشینه ی طولانی برخوردار است، به گونه ای که در نتیجه ی آن در بسیاری از شاخه های علوم نظری و عملی، هنوز آوازه ی نام آوران فرهنگ و اندیشه و دانش این مرز و بوم در محافل علمی و فرهنگی جهان می‌درخشد.
وی افزود: توجه به سبک زندگی، دانش بومی و مزیت سازی از جمله نوآوری هایی است که همواره در محافل علمی دانشگاهی شاهد بروز و ظهور آن هستیم و دانشگاه ها همواره در تلاشند بیش از گذشته حضور خود را در جهان دانش توسعه دهند.
دهقانکار گفت: از جمله این بروز و ظهور و علمی در عرصه ی دانشگاه‌ها تولید محتوای علمی مبتنی بر کتاب است که این، زمینه ای را فراهم نموده است تا افزون بر تمدن‌سازی شاهد ارتقاء جایگاه علمی کشور و حضور دانشگاهیان در چرخه ی تولید کتاب و اقتصاد نشر باشیم.
وی خاطر نشان کرد: مایه ی بسی مسرت و خوشحالی است که کتاب سال دانشجویی که اکنون بیست و هفتمین دوره ی خود را برگزار می کند جزو اثربخش ترین فعالیت های علمی و دانشگاهی است که هم جامعه علمی و هم سایر بخشهای فرهنگی و علمی کشور از نتایج آن بهره‌مند هستند.
وی گفت: بر خود فرض می‌دانم که به تک تک برگزیدگان این دوره که به تأسی از حدیث شریف "قیدوا العلم بالکتابة" به غنای علمی و فرهنگی کشور افزودند درود بفرستم و مراتب کمال قدردانی و سپاسگزاری خود را از برگزار کنندگان این رویداد بزرگ علمی و فرهنگی ابلاغ نماید.
در پایان مراسم، اسامی برگزیدگان و تقدیرشدگان اعلام شد و از دو برگزیده به نمایندگی از سایر برگزیده‌ها به صورت حضوری تجلیل شد.