استادان آمار در همه رشتههای علوم انسانی و رفتاری می خواهند به دانشجویانشان مهارتهایی را بیاموزند که برای کامیابی در زندگی واقعی پژوهش اجتماعی ضروری هستند اما در عمل میبینند اگر زیاد به دانشجوها فشار بیاورند ممکن است دانشجویان کلا درس را رها کنند. طبیعی است که برخی استادان در برابر این نگرانی تسلیم میشوند و به آموزش رویّههای آماری پایه به دانشجویانشان اکتفا میکنند. شوربختانه، این رویّهها به ندرت در زندگی واقعا کاربرد دارند و از این رو، آموختن این تکنیکها به دانشجویان در بلندمدت سودی به آنها نخواهد رساند. اگر قرار باشد استادان دانشجویانشان را با تکنیکهای نوینتر آشنا کنند، منابع درسی برای آنها وجود دارد اما پدیدآورندگان این منابع در هنگام نوشتن آنها به دانشجوهای تازه کار فکر نکردهاند. کتاب «آمار اجتماعی: مدیریت دادهها، اجرای تحلیلها، ارائه نتایج» راه حل توماس لینمن برای این مشکل است. کتاب در آمازون 16 بار ردهبندی شده و 60 نسخه آنلاین، چاپی و گالینگور آن برای فروش در آمازون عرضه شده که باعث میشود این کتاب جزو کتابهای پرفروش آمار در رشتههای علوم اجتماعی باشد. ویراست سوم این کتاب در سال ۲۰۱۷ منتشر شده و لینمن مثالهای جدیدتری از بانکهای دادهای بزرگ را به آن افزوده است.این کتاب نخستین منبع درسی است که به شیوهای دسترسپذیر هم تکنیکهای کلاسیک و هم تکنیکهای امروزین را پوشش میدهد؛ این کتاب دانشجوی جوان را درگیر کار میکند و به جای ترساندنش از این گستره وسیع تکنیکها، به او انگیزه میدهد.
فهرست این کتاب با کتابهای دیگر آمار تفاوتهای بسیاری دارد. نیمه نخست این کتاب به صورت ظاهری همانندی بسیاری با کتابهای دیگر دارد. فصلهای اولیه این کتاب بسیاری از موضوعهایی را که در کتابهای دیگر هم یافت میشود، پوشش میدهد: جدولها و نمودارها، سنجههای گرایش مرکزی و واریانس، توزیعهای احتمال، آزمونهای خی دو، فاصلههای اطمینان، تست تی، آنووا، و رگرسیون دومتغیره. لینمن در این کتاب به روشی نوآورانه و موثر این موضوعها را پوشش داده است تا دانشجویان را برای روبهرو شدن با بخشهای بعدی این کتاب آماده کند. در نیمه دوم کتاب دانشجویان به صورت جدی با گسترهای از تکنیکهای رگرسیون چند متغیره که در جهان واقعی پژوهش اجتماعی وجود دارند روبهرو خواهند شد: گروههای مرجع، مدل سازی آشیانهای، اثرهای استاندارد شده، اثرهای اندرکنشی، رگرسیون لوجستیک، تحلیل مسیر، و غیرخطی بودگی. این کتاب بر خلاف بسیاری از کتابهای مشابه، این موضوعات را در سطحی پیش میبرد که دانشجویان تازه کار علوم اجتماعی به خوبی متوجه آن خواهند شد و خواهند توانست همین روشها را به کار بگیرند. برای بیشتر دانشجویان تازه کار در علوم اجتماعی، فقط یک درس آمار ارائه میشود. اگر آنها از کتاب آمار اجتماعی: مدیریت دادهها، اجرای تحلیلها، ارائه نتایج استفاده کنند، این درس را با مجموعه نیرومند و گونهگونی از مهارتها به سر خواهند رساند که واپستر وقتی متنهای علوم اجتماعی میخوانند و حتی وقتی بر سر کاری میروند به آنها کمک خواهد کرد.
اگرچه برخی از این تکنیکهای رگرسیون را میتوان در کتابهای دیگر هم دید، آنها معمولا در انتهای کتاب این مباحث را میآورند و در واپسین فصل کتاب به صورت سرسری از آن میگذرند. شوربختانه، دقیقا در همین نقطه است که دانشجویان نیاز به توضیح دارند، نه جای دیگر. لینمن این تکنیکها را با ژرفای بسیار پوشش داده است. او هر تکنیک را با استفاده از شکلهای ویژه، قیاسهای دیداری و نمونههایی از زندگی واقعی توضیح داده است و تلاش کرده است روی تفسیر تاکید آشکاری داشته باشد: با توجه به یک مدل رگرسیونی، یا تهیه یک مدل رگرسیونی، این که یک دانشجو باید چه کار کند تا بفهمد یک مدل به او چه میگوید. این کتاب با کمک استاد درس به دانشجویان کمک میکند به جایی برسند که در آن جا بتوانند گستره وسیعی از نتایج را چه در هنگام خوانش یک متن علوم اجتماعی و چه در حال ارائه سخنرانی شغلی، به زبانی فهمپذیر ترجمه کنند. این کتاب دانشجویان را در کل فرآیند پژوهش آماری راهنمایی میکند: از کار روی دادهها تا آماده کردن دادهها برای تحلیل، اجرای تحلیل (هم به صورت دستی و هم با اسپیاساس) و حرکت از برونداد خام اسپیاساس تا ارائه حرفهای نتایج. در پایان هر فصل نمایشهای گرافیکی گام به گام اسپیاساس آورده شدهاند (که در وب سایت کتاب ویدئویی هم برای این بخش تهیه شده است) و سپس بخشهای کوتاه «از برونداد تا گزارش» آمدهاند که به دانشجویان میآموزند چگونه به شیوهای روشن و قانع کننده نتایج خود را ارائه کنند.
در هر فصل چند مثال ساده هست که جنبههای مهمی از تکنیکهای همان فصل را توضیح میدهند. بیشتر این مثالها از دادههای جیاساس در سال ۲۰۱۴ و سالهای دیگر استفاده میکنند. تقریبا در همه فصلها دست کم یک «پیوند میانفصلی» وجود دارد که نشان میدهد تکنیکهای هر فصل چه ربطی به تکنیکهای فصلهای دیگر دارند و چگونه هر تکنیک پیشرفته در حقیقت امتداد تکنیکهای پایه هستند. همچنین، این پیوندها به دانشجویان کمک میکنند تا از پس کار سخت گزینش تکنیک مناسب با توجه به موقعیت پژوهشی خود بر بیایند. هر فصل با یک یا دو نمونه از ادبیات علوم اجتماعی پایان مییابد و نشان میدهد چگونه پژوهشگران اجتماعی از تکنیکهای آن فصل به شیوهای جالب استفاده کردهاند.
این کتاب بر یادگیری دیداری (visual learning) تأکید میکند تا تکنیکهای امروزی آمار را فهمپذیرتر کند. افزون بر نمایشهای اسپیاساس ویدیویی، شماری نمایش زنده اکسل-پایه و انیمیشنهای پاورپوینت-پایه هم وجود دارند که به این تکنیکها رنگ زندگی میدهند. برای نمونه، نمایش اکسل-پایه رگرسیون میتواند در زمانی کوتاه به دانشجویان اثر یک متغیر دورافتاده در خط رگرسیون را نشان دهد. برای تمرینهای پایان فصل از دادههای واقعی برگرفته از ده بانک داده استفاده شده است. از این رو، تمرینهای پایان فصل برای دانشجویانی با علائق مختلف طراحی شدهاند: جامعه شناسی، علوم سیاسی، بازاریابی، تندرستی همگانی، آموزش، عدالت قضایی، و مطالعات جهانی. این کتاب در فرصتهای مختلف تلاش کرده به دانشجویان نشان دهد پژوهشگران چگونه از آمار اجتماعی در جهان واقعی استفاده میکنند و آنها چگونه باید همان طور که در دانشگاه و در محل کار از آنها انتظار میرود، تحلیل خودشان را انجام بدهند و ارائه کنند.
«آمار اجتماعی: مدیریت دادهها، اجرای تحلیلها، ارائه نتایج» نوشته توماس جی. لینمن و ترجمه احسان شاهقاسمی مشتمل بر 12 فصل و 706 صفحه و قیمت360 هزار تومان توسط سازمان انتشارات جهاددانشگاهی منتشر شده است. علاقهمندان برای خرید این کتاب میتوانند به آدرس https://www.16book.ir/Shop/BookDetail/16112 مراجعه کنند. این کتاب همچنین از طریق فروشگاه سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی به نشانی تهران، خیابان انقلاب اسلامی، بین خیابان فلسطین و چهارراه ولیعصر، کتابفروشی شانزده در دسترس قرار دارد.