رشته آموزش تربیت‌بدنی همانند بسیاری از رشته‌های دیگر دانشگاه فرهنگیان ازجمله رشته‌های جدیدی است که مفاهیم و کاربردهای آن می‌تواند بسیاری از مشکلات جسمی، روحی، روانی، اجتماعی و... را در مدارس و به دنبال آن، جامعه برطرف کند. به همین دلیل، بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه، بر اهمیت این رشته تأکید می‌کنند و برای بسط و گسترش و پژوهش علوم مربوط به آن، وقت و هزینه زیادی تخصیص می‌دهند. در کشور ما هم با تأسیس دانشگاه فرهنگیان و راه‌اندازی رشته آموزش تربیت‌بدنی در هر دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، گام‌هایی مؤثر و مهمی در این راه برداشته‌شده است.

 تربیت‌بدنی یکی از شاخه‌های علوم انسانی است که از جهات زیادی با علوم پایه پیوندیافته است. درواقع، این رشته ماهیتی بین‌رشته‌ای دارد و دربرگیرنده یکسری مطالب پایه‌ای فیزیولوژی است و به بررسی ساختار، عملکرد و تغییرات بافت‌های مختلف بدن می‌پردازد تا جایی که فارغ‌التحصیل این رشته، ضمن فعالیت ورزشی با جسم انسان و عملکرد بافت‌های بدن او آشنا می‌شود.

کتاب فیزیولوژی انسانی 6 فصل دارد. فصل اول کتاب شامل کلیات و تعاریف مربوط به زیست‌شناسی و فیزیولوژی، تفاوت فیزیولوژی با آناتومی، ویژگی‌های موجود زنده، چرخه زیستی و تکاملی، سلول، اجزای سلول و انواع محیط‌های اطراف سلول‌ها است. در فصل دوم، وراثت و تکامل در انسان، نظریه‌های لامارک و داروین و جهش ژنی معرفی می‌شود. فصل سوم به قلب، دستگاه گردش خون و دستگاه تنفسی اختصاص دارد که عملکردشان کاملاً در ارتباط با یکدیگر و وابسته به هم است. در فصل چهارم، فیزیولوژی غدد بدن و عملکرد هورمون‌ها ارائه می‌شود. فصل پنجم درباره اساسی‌ترین سرفصل رشته تربیت‌بدنی یعنی دستگاه عضلانی، عملکرد بخش‌های مختلف آن و انواع عضلات بدن است. درنهایت، فصل ششم درباره دستگاه گوارشی و فیزیولوژی آن است.

عنوان

فصل اول: مبانی علوم زیستی 10

تکالیف یادگیری.. 10

تکالیف عملکردی:. 10

کلیات و تعاریف مربوط به زیست‌شناسی و فیزیولوژی.. 11

تعریف زیست‌شناسی.. 11

تعریف فیزیولوژی.. 11

تفاوت فیزیولوژی با آناتومی.. 13

ویژگی‌های موجود زنده. 14

چرخه زیستی و تکاملی.. 19

چرخه زیستی.. 19

چرخه تکاملی.. 20

سلول و اجزای آن. 21

مشخصات سلولهای زنده. 22

ترکیب شیمیایی سلول. 23

ساختار غشا 26

عوامل مؤثر در تبادلات غشای سلول. 29

روش‌های غیرفعال: 29

روش‌های فعال انتقال مواد. 31

توزیع یون‌ها در دو سوی غشای سلول. 33

پتانسیل آرامش... 33

پتانسیل عمل.. 33

سیتوپلاسم. 35

اندامک‌های درون سیتوپلاسم. 35

هسته. 36

نوکلئوپلاسم. 37

انکلوزیونها 37

اسمز و نقل‌وانتقالات سلولی.. 38

انواع محلول‌های اسمزی.. 38

فصل دوم: وراثت و تکامل در انسان. 41

تکالیف یادگیری.. 41

تکالیف عملکردی.. 41

تاریخچه علم وراثت و قوانین مندل. 42

روابط غالب و مغلوبی در صفات.. 45

قوانین مندل. 46

قانون تفکیک ژن‌ها 47

قانون جور شدن مستقل ژن‌ها 47

قانون غالبیت... 47

نظریه‌های لامارک و داروین در مورد تکامل.. 48

نظریه لامارک در مورد تکامل.. 49

نظریه داروین در مورد تکامل.. 50

موتاسیون. 52

مثال‌هایی از انواع جهش‌ها 54

فصل سوم: فیزیولوژی دستگاه گردش خون و تنفس... 57

تکالیف یادگیری.. 57

تکالیف عملکردی.. 57

فیزیولوژی قلب و گردش خون. 58

هدف دستگاه گردش خون. 58

اجزاء دستگاه گردش خون. 58

فیزیولوژی قلب... 58

اندازه و محل قلب... 58

ساختار قلب... 59

تغذیه خونی قلب... 61

دو ویژگی مهم قلب... 61

قانون همه‌یاهیچ در عضله قلبی.. 63

اعصاب قلب :  کنترل عملکرد قلب توسط اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک... 63

نحوه ارتباط قلب و عروق خونی.. 64

الکتروکاردیوگرام. 66

سیکل یا چرخه قلبی.. 67

صداهای قلب.. 69

حجم ضربه و برون‌ده قلب... 69

تنظیم ضربان قلب... 70

فیزیولوژی عروق.. 71

مقاومت انواع رگ‌های خونی.. 71

درخت رگی.. 74

فشارخون. 75

فشار نبض.... 75

خون. 76

مشخصات خون. 76

اجزای تشکیل‌دهنده خون. 76

مایع میان بافتی.. 78

سیستم لنفاوی.. 79

فیزیولوژی ریه. 80

هدف سیستم تنفسی.. 80

اجزای سیستم تنفسی.. 80

عضلات تنفسی.. 82

حرکات تنفسی.. 84

تنفس سلولی.. 85

حجم‌ها و ظرفیت‌های ریوی.. 86

فصل چهارم: فیزیولوژی غدد. 88

تکالیف یادگیری.. 88

تکالیف عملکردی.. 88

غدد برون‌ریز و غدد درون‌ریز. 89

غدد برون‌ریز. 89

تأثیر هورمون بر روی سلول هدف.. 90

انواع هورمون‌های مترشحه از غدد. 91

ساختمان شیمیایی هورمون‌ها 91

انواع غدد درون‌ریز. 92

نقش هورمونی غدد درون‌ریز در کسب تعادل جسمانی.. 109

فصل پنجم: فیزیولوژی بافت عضلانی.. 112

تکالیف یادگیری.. 112

تکالیف عملکردی.. 112

مقدمه. 113

ترکیب شیمیایی عضلات.. 113

دسته‌بندی عضلات.. 113

عضله اسکلتی.. 117

ساختار عضله اسکلتی.. 118

تغییرات مکانیکی، الکتریکی و شیمیایی عضله اسکلتی.. 122

انقباض عضلانی.. 127

نقش یون کلسیم در انقباض عضلات اسکلتی.. 127

عصب و عضله :انقباض ماهیچه اسکلتی تحت تأثیر تحریکات عصبی آغاز می‌شود. 128

فصل ششم: فیزیولوژی گوارش... 132

تکالیف یادگیری.. 132

تکالیف عملکردی.. 132

گوارش... 133

ساختار لوله گوارش... 133

بخش‌های تشکیل‌دهنده لوله گوارش و غدد ضمیمه آن. 135

بخش لوله‌ای دستگاه گوارش... 135

غدد ضمیمه دستگاه گوارش... 135

اعمال قسمت‌های مختلف دستگاه گوارش... 136

دهان. 136

مری.. 137

معده. 138

روده باریک... 139

روده بزرگ.. 140

کبد. 142

عوامل محرک تخلیه کیسه صفرا 144

عملکرد نمک‌های صفراوی در هضم و جذب چربی.. 144

منابع. 146