يكي از پايه هاي اساسي توسعه صنعتي هر كشوري، توسعه صنايع فولاد آن است.

از جمله موادي كه در توليد فولاد نقش ضروري دارد، زغال سنگ است. يكي از ستون هاي اساسي توسعه صنعتي كشور ما ايران نيز به دوش صنايع فولاد نهاده شده است. براي گسترش توليدات صنايع فولاد كشور نياز ضروري به زغال سنگ وجود دارد.

كتاب حاضر حاوي كليات اساسي در مورد زغال سنگ ها از مرحله تشكيل تا بهره برداري است. در فصول مختلف اين كتاب به شرايط زمين شناسي تشكيل زغال سنگ ها، تركيب كاني شناسي و ژئوشيميايي زغال سنگ ها، مباني طبقه بندي انواع زغال سنگ ها، كلياتي در مورد اكتشاف و استخراج زغال سنگ ها، بهره برداري و مسائل زيست محيطي استفاده از زغال سنگ ها اشاره مي شود. هدف اصلي از تهيه اين كتاب، فراهم نمودن منبعي علمي براي درس زمين شناسي زغال سنگ ها است كه يكي از دروس رشته زمين شناسي و معدن در مقطع كارشناسي و تا مقطع دكتري است.

كتاب «زغال سنگ» در 250 صفحه و به قيمت 45 هزار ريال به چاپ رسيده است. 

فصل اول: منشاء و طرز تشكيل زغال سنگ ها

1-1- تعريف زغال سنگ........................................................................................... 1

1-2- فرآيندهاي تجزيه و تبديل گياه به زغال سنگ......................................................... 3

1-3- شرايط مناسب براي رشد گياهان و تشكيل زغال سنگ.......................................... 5

فصل دوم: سنگ شناسي زغال سنگ ها

2-1- ويژگي هاي عمومي زغال سنگ ها.................................................................... 15

2-2- روش هاي مطالعه تركيب كاني شناسي زغال سنگ ها......................................... 15

2-3- انواع ماسرال در زغال سنگ ها.......................................................................... 18

2-4- انواع كاني هاي معدني زغال سنگ ها................................................................ 34

فصل سوم: عوامل مهم در طبقه بندي زغال سنگ ها

3-1- درجه زغال شدگي.......................................................................................... 43

3-2- رطوبت ......................................................................................................... 46

3-3- مواد فرار........................................................................................................ 47

3-4- خاكستر زغال سنگ........................................................................................ 48

3-5- ميزان كك شوندگي......................................................................................... 49

3-6- قابليت بازتاب نور............................................................................................ 54

3-7- ارزش حرارتي................................................................................................. 56

3-8- مارك زغال سنگ............................................................................................. 56

3-9- عناصر مزاحم.................................................................................................. 56

3-10- چگالي........................................................................................................ 57

فصل چهارم: نام گذاري انواع زغال سنگ

4-1- انواع زغال سنگ با توجه به منشاء اوليه.............................................................. 59

4-2-انواع زغال سنگ با توجه ب درجه زغال شدگي...................................................... 60

4-3-انواع زغال سنگ از نظر سنگ شناسي................................................................ 72

4-4-انواع زغال سنگ از نظر تعداد ماسرال................................................................... 75

4-5- انواع زغال سنگ از نظر تركيب ماسرال ها با كاني هاي ديگر.................................... 78

4-6- انواع زغال سنگ از نظر كاربرد............................................................................ 78

4-7- انواع زغال سنگ ها از نظر تجاري و صنعتي.......................................................... 82

فصل پنجم: ويژگي هاي ژئوشيميايي زغال سنگ

5-1- تركيب شيميايي گياهان................................................................................... 92

5-2- تركيب ژئوشيميايي زغال سنگ ها..................................................................... 96

5-3- ويژگي هاي ژئوشيميايي زغال سنگ ها در محيط هاي دريايي و قاره اي.................... 104

5-4- ويژگي هاي ژئوشيميايي ايزوتوپ هاي اصلي زغال سنگ ها................................... 106

5-5- روش هاي اندازه گيري تركيب ژئوشيميايي زغال سنگ ها....................................... 109

فصل ششم: ويژگي هاي زمين شناسي زغال سنگ هاي ايران

6-1-حوضه زغال دار البرز.......................................................................................... 119

6-2- حوضه زغال دار ايران مركزي............................................................................... 134

فصل هفتم: روش هاي اكتشاف زغال سنگ هاي ايران

7-1- بررسي سازنده هاي زغال دار و داراي فسيل هاي گياهي فراوان.............................. 153

7-2- پي جويي نشانه هاي سطحي......................................................................... 156

7-3- اكتشافات ژئوشيميايي.................................................................................... 156

7-4- اكتشافات ژئوفيزيكي....................................................................................... 158

فصل هشتم: استخراج زغال سنگ

8-1 عوامل مهم در بهره برداري كانسارهاي زغال سنگ................................................. 163

8-2-روش هاي استخراج زغال سنگ.......................................................................... 164

8-3- ايمني در معادن زغال سنگ.............................................................................. 174

8-4- روش هاي استخراج زغال سنگ در ايران.............................................................. 176

فصل نهم: روش هاي شستشوي زغال سنگ

9-1- روش هاي فيزيكي زغال شويي......................................................................... 181

9-2- روش هاي شيميايي زغال شويي...................................................................... 186

9-3- جدا سازي پيريت از زغال سنگ......................................................................... 187

9-4- زغال شويي در معادن زغال سنگ ايران............................................................... 188

فصل دهم: اهميت اقتصادي و كاربرد زغال سنگ ها

10-1- كاربرد زغال سنگ.......................................................................................... 193

10-2- مقدار ذخيره و توليد زغال سنگ....................................................................... 207

10-3-ساخت زغال سنگ صنعتي ............................................................................. 218

فصل يازدهم: اثرات زيست محيطي كاربرد زغال سنگ ها

11-1- اثرات زيست محيطي معدن كاري زغال سنگ ها................................................. 221

11-2- اثرات زيست محيطي فرآوري زغال سنگ ها....................................................... 231

11-3-اثرات زيست محيطي سوزاندن زغال سنگ ها..................................................... 231

11-4- اثرات زيست محيطي كك سازي زغال سنگ ها................................................... 241

11-5- اثرات زيست محيطي ژئوشيميايي زغال سنگ ها............................................... 243

كتابنامه

12-1- فارسي....................................................................................................... 249

12-2- لاتين.......................................................................................................... 253

واژه نامه............................................................................................................ 257