گیاه به‌عنوان یک موجود زنده دارای چرخه زندگی مشخصی است که یک نقطه آغاز و یک نقطه پایان دارد. این چرخه را سیکل زندگی گیاه می‌نامند. در سیکل زندگی گیاه ابتدا بذر یا دانه در محیط مناسب رشد قرار می‌گیرد، سپس پدیده جذب آب انجام می‌شود، با جذب آب در داخل بذر، آنزیم‌های هیدرولاز فعال می‌شوند که این آنزیم‌ها باعث تبدیل ماکرومولکولها به میکرومولکولها می‌شوند. میکرومولکولها اکسیده می‌شوند و انرژی موجود در آنها به‌صورت ATP دراختیار جنین بذر قرار می‌گیرد. سپس فعالیت سلول‌های جنینی آغاز می‌شود و تقسیم سلولی و افزایش ابعاد سلول اتفاق می‌افتد و بعد از آن جوانه‌زنی آغاز می‌شود.

انسان هزاران سال پیش از آنکه به مراحل تمدن قدم گذارد با نباتات و رستنی‌های روی زمین آشنایی پیدا کرد. این دانش درگذشته علمی ساده بود و فقط به شناخت محدودی از گیاهان و نحوه استفاده از آنها خلاصه می‌شد. با گذشت زمان به‌ویژه در صد سال اخیر و دهه‌های آخر آن، گیاه‌شناسی همراه با پیشرفت سایر علوم و تکمیل وسایل و ابزار تحقیق به رشته‌ها و زمینه‌های مختلفی تقسیم شده و اهمیتی غیرقابل انکار در کشاورزی و رشته‌های مختلف آن، هم‌چنین در داروسازی، اکولوژی، فضای سبز، منابع طبیعی و بالاخره محیط زیست و بهسازی آن پیدا کرده است.

کتاب «آناتومی گیاهی» مطابق با سرفصل‌های درس گیاه‌شناسی (1) به‌منظور بررسی و تشریح ساختمان داخلی و نمو گیاهان دانه‌دار، به‌ویژه گیاهان نهاندانه تألیف شده است.

مطالب کتاب از منابع معتبر و نتیجه چندین سال تدریس جمع‌آوری شده است. دراین کتاب سعی شده است تمام اشکال موردنیاز از شبکه اینترنت گرفته شود تا کیفیت اشکال بالاتر رود و ازطرفی تمام اشکال ترجمه فارسی شده است تا دانشجو اشکال را ملموس‌تر فرا بگیرد. تمام اصطلاحات انگلیسی نیز به‌صورت زیرنویس آورده شده تا فراگیری مطالب درسی راحت‌تر شود.

کتاب «آناتومی گیاهی» در 12 فصل تنظیم شده است که در فصل‌های اول، بافت مریستم، بافت پارانشیم، بافت نگهدارنده، بافت هادی، بافت ترشحی و بافت محافظ را مورد بررسی قرار می‌دهد و در بخش‌های پایانی به مباحثی چون ریشه، ساقه، برگ، گل، میوه و دانه می‌پردازد.

مطالب این کتاب طوری انتخاب شده است که برای اکثر دانشجویان رشته‌های کشاورزی، گیاه‌شناسی، علوم گیاهی قابل استفاده باشد و ازطرفی پیچیدگی‌های کتاب‌های مرجع را ندارد. کتاب حاضر در 143 صفحه با ذکر مراجع و به قیمت 18 هزار ریال منتشر شده است.

مقدمه................................................................................................................. 1

بخش اول: بافت‌های گیاهی....................................................................................... 7

فصل اول: بافت مریستم.......................................................................................... 9

1-1 مقدمه........................................................................................................... 9

1-2 خصوصیات مریستم.......................................................................................... 9

1-3 تقسیم‌بندی مریستم‌ها.................................................................................... 10

فصل 2: بافت پارانشیم........................................................................................ 23

2-1 مقدمه........................................................................................................... 23

2-2 خصوصیات بافت پارانشیم.................................................................................. 23

2-3 محل بافت پارانشیم در گیاه................................................................................ 24

2-4 وظیفه بافت پارانشیم........................................................................................ 25

2-5 منشا بافت پارانشیم........................................................................................ 25

2-6 انواع پارانشیم................................................................................................. 26

فصل 3: بافت نگهدارنده....................................................................................... 29

3-1 مقدمه........................................................................................................... 29

3-2 بافت کلانشیم................................................................................................. 30

3-3 بافت اسکلرانشیم............................................................................................ 33

فصل 4: بافت هادی............................................................................................ 39

4-1 مقدمه........................................................................................................... 39

4-2 آوند چوبی...................................................................................................... 40

4-3 آوند آبکش....................................................................................................... 49

فصل 5: بافت ترشحی......................................................................................... 57

5-1 مقدمه........................................................................................................... 57

5-2 انواع بافت ترشحی........................................................................................... 57

5-3 محل بافت ترشحی در گیاه................................................................................. 64

فصل 6: بافت محافظ........................................................................................... 65

6-1 مقدمه........................................................................................................... 65

6-2 اپیدرم............................................................................................................ 65

6-3 بافت چوب‌پنبه................................................................................................. 79

6-4 پریدرم............................................................................................................ 79

6-5 ریتیدوم.......................................................................................................... 80

بخش دوم: اندام‌های گیاهی.................................................................................... 81

فصل 7: ریشه.................................................................................................... 83

7-1 مقدمه........................................................................................................... 83

7-2 خصوصیات و اجزای ریشه................................................................................... 84

7-3 ساختمان ریشه در گیاهان تک‌لپه و دولپه............................................................. 86

7-4 همزیستی قارچ با ریشه و انواع آن...................................................................... 90

7-5 منشا ریشه.................................................................................................... 92

7-6 ریشه‌های نابجا............................................................................................... 93

7-7 سیستم ریشه‌ای............................................................................................. 94

7-8 ساختمان ثانویه ریشه...................................................................................... 95

7-9 تشکیل ریشه‌های جانبی.................................................................................. 96

7-10 ریشه‌های مکنده............................................................................................ 97

فصل 8: ساقه.................................................................................................... 99

8-1 مقدمه........................................................................................................... 99

8-2 خصوصیات واجزای ساقه.................................................................................... 99

8-3 ساختمان داخلی ساقه در گیاهان دولپه............................................................... 100

8-4 ساختمان داخلی ساقه در گیاهان تک‌لپه.............................................................. 101

8-5 ساختمان ثانویه ساقه....................................................................................... 104

فصل 9: برگ....................................................................................................... 107

9-1 مقدمه........................................................................................................... 107

9-2 خصوصیات و اجزای برگ..................................................................................... 107

9-3 مورفولوژی خارجی برگ در گیاهان تک‌لپه.............................................................. 108

9-4 ساختمان داخلی برگ....................................................................................... 109

9-5 دمبرگ........................................................................................................... 109

9-6 ساختمان داخلی پهنک..................................................................................... 110

9-7 ساختمان داخلی برگ در گیاهان تک‌‌لپه................................................................ 111

9-8 ساختمان داخلی برگ در بازدانگان....................................................................... 112

9-9 منشا برگ...................................................................................................... 113

9-10 ریزش برگ..................................................................................................... 114

9-11 نقش برگ در تمایز ساقه.................................................................................. 115

فصل 10: گل...................................................................................................... 117

10-1 مقدمه.......................................................................................................... 117

10-2 خصوصیات و اجزای گل..................................................................................... 117

10-3 گرده افشانی و لقاح........................................................................................ 130

فصل 11: میوه.................................................................................................... 133

11-1 مقدمه.......................................................................................................... 133

11-2 خصوصیات و اجزای میوه................................................................................... 133

11-3 انواع میوه‌ها.................................................................................................. 134

فصل 12: دانه..................................................................................................... 141

12-1 مقمه........................................................................................................... 141

12-2 خصوصیات و اجزای دانه.................................................................................... 141

12-3 انتشار دانه.................................................................................................... 143

12-4 هدف از انتشار دانه......................................................................................... 143

مراجع.................................................................................................................. 145