تكنولوژي همواره با پيشرفت جوامع همراه بوده است، ولي هيچگاه تا اين اندازه بر بهبود سطح استاندارد زندگي مؤثر نبوده است. آرزوي انسان ها براي زندگي بهتر، كاملاً وابسته به تكنولوژي و اثرات آن در تمام جوانب زندگي است. جهان پيرامون ما به دليل استفاده از تكنولوژي، با سرعتي باور نكردني در حال توسعه است و تنوع و سرعت تغييرات تكنولوژيك، تأثيرات عميقي بر تمام نهادهاي انساني برجا مي گذارد.

بعد از صنعتي شدن زندگي بشر و تغيير و تحول در اقتصاد جهاني، بزرگترين نگراني بشر بحران انرژي مي باشد. بحراني كه هر لحظه زندگي ماشيني بشر را با مخاطره روبرو ساخته است. در اين زمينه كشورهاي توسعه يافته همواره تلاش هاي گسترده اي جهت رفع اين بحران انجام داده و همواره در صدد فائق آمدن بر اين مشكل اساسي بوده اند. يكي از اقدامات انجام شده در اين زمينه، استفاده از انرژي هسته اي جهت تأمين نيرو مي باشد كه در حال حاضر به عنوان يك منبع عظيم انرژي مورد استفاده قرار مي گيرد.

مؤلف در اين كتاب در هشت فصل؛ مباحثي با عناوين تاريخچه اتم و مواد راديواكتيو، فيزيك اتمي – هسته اي و فلزات سنگين، چرخه ي سوخت، شكاف هسته اي، راكتور هسته اي، كاربردهاي انرژي هسته اي، مباني فيزيك بهداشت و آژانس هسته اي، ضرورت و چالش هاي جمهوري اسلامي ايران مي پردازد.

كتاب «مباني و كاربرد دانش هسته اي» در 348 صفحه و به قيمت 65 هزار ريال در اختيار دانش پژوهان، دانشجويان و صاحبنظران مسايل انرژي قرار دارد.

فصل اول: تاريخچه اتم و مواد راديواكتيو............................................................... 1

فصل دوم: فيزيك اتمي – هسته اي و فلزات سنگين

2-1-مقدمه........................................................................................................... 9

2-2- مباني سينماتيك نسبيتي................................................................................ 9

3-2- اتم............................................................................................................... 10

4-2- هسته.......................................................................................................... 12

5-2- انرژي بستگي هسته اي.................................................................................. 14

6-2- ترازهاي انرژي هسته اي.................................................................................. 15

7-2- فلزات سنگين................................................................................................. 16

8-2- عناصر مصنوعي.............................................................................................. 17

فصل سوم: چرخه ي سوخت

3-1- مقدمه.......................................................................................................... 29

3-2- فرآوري سنگ معدن اورانيوم............................................................................... 33

3-3- تبديل و غني سازي اوليه اورانيوم....................................................................... 37

3-4- غي سازي اورانيوم و سوخت هاي هسته اي....................................................... 39

3-5- بازفرآوري سوخت مصرف شده........................................................................... 48

3-6- جابجايي سوخت و ذخيره سازي........................................................................ 63

فصل چهارم: شكافت هسته اي

4-1- فرآيند شكافت................................................................................................ 79

4-2- ملاحظات انرژي............................................................................................... 80

4-3- محصولات شكافت........................................................................................... 81

4-4- مفاهيم بنيادين.............................................................................................. 82

4-5- واكنش هاي هسته اي..................................................................................... 89

4-6- واكنش هاي شكافت هسته اي......................................................................... 92

4-7- بحراني شدن و تكثير....................................................................................... 98

فصل پنجم: راكتور هسته اي

5-1- مقدمه.......................................................................................................... 103

5-2- تجهيزات راكتورهاي هسته اي........................................................................... 105

5-3- عملكرد راكتور هسته اي (براي توليد برق)............................................................ 109

5-4- انواع راكتورهاي هسته اي................................................................................ 110

فصل ششم: كاربردهاي انرژي هسته اي

6-1- برق هسته اي................................................................................................ 153

6-2- پزشكي هسته اي.......................................................................................... 178

6-3- جنگ هسته اي.............................................................................................. 191

فصل هفتم: مباني فيزيك بهداشت

7-1- مقدمه.......................................................................................................... 233

7-2- يكاهاي تابش................................................................................................. 234

7-3- اثر بخشي نسبي زيست شناختي – هم ارز....................................................... 236

7-4- دزسنجي...................................................................................................... 238

7-5- در ناشي از ذرات باردار..................................................................................... 239

7-6- در ناشي از فوتون........................................................................................... 239

7-7- در ناشي از نوترون.......................................................................................... 239

7-8- پرتوگيري دروني و بيروني: نيمه عمر زيست شناختي............................................ 240

7-9- آثار زيست شناختي تابش................................................................................ 243

7-10- حود پرتوگيري............................................................................................... 246

7-11- اثرات تابش.................................................................................................. 249

7-12- وسيله هاي فيزيك بهداشت............................................................................. 265

7-13- كاربرد درست راديو ايزوتوپها............................................................................. 268

فصل هشتم: آژانس هسته اي، ضرورت و چالش هاي جمهوري اسلامي ايران

8-1 – آژانس بين المللي انرژي اتمي......................................................................... 271

8-2- پروتكل الحاقي................................................................................................ 278

8-3- تقويم تحولات هسته اي جهان.......................................................................... 280

8-4- آمار برخي از امكانات هسته اي آشكار جهان........................................................ 282

8-5- روند فعاليت هاي هسته اي ايران، موانع و دشواريها............................................... 283

8-6- ادامه فعاليت هاي هسته اي ايران در دوران انقلاب اسلامي..................................... 297

8-7- بررسي كاركرد معاونت پژوهشي سازمان انرژي اتمي ايران..................................... 299

پيوست ها

پيوست1.............................................................................................................. 309

پيوست2.............................................................................................................. 312

واژه نامه

منابع و مآخذ......................................................................................................... 337