آموزش عالي محور اصلي توسعه انساني در سراسر جهان مي باشد. در چارچوب يادگيري طولاني مدت، آموزش عالي، تنها مهارت هاي مورد نياز براي بازار كار را فراهم نمي كند، بلكه آموزش ضروري براي معلمان، پزشكان، پرستاران، خدمتگزاران كشوري، مهندسان، بشر دوستان، كارآفرينان، دانشمندان، جامعه شناسان و تعداد زيادي از كاركنان را نيز ارايه مي دهد. اين افراد متخصص داراي استعداد و مهارت هاي تحليلي هستند، اقتصاد محلي را به پيش مي برند، از جامعه مدني حمايت مي كنند، به افراد آموزش مي دهند، دولت هاي اثر بخشي را هدايت مي كنند و تصميمات مهمي كه جوامع را تحت تأثير قرار مي دهد، اتخاذ مي كنند.

بديهي است دانشگاهها، بخش كليدي نظام هاي آموزشي هستند، اما مجموعه بزرگ و متنوع نهادهاي دولتي و خصوصي آموزش عالي در هر كشور شامل دانشكده ها، نهادهاي آموزشي فني، مهدكودك ها، آزمايشگاه هاي تحقيقاتي، مراكز تعالي، مراكز يادگيري از راه دور و بسياري ديگر، موسساتي هستند كه از ارايه ظرفيت ضروري بالا براي توسعه حمايت مي كنند.

كتاب حاضر در 4 فصل تنظيم شده است. فصل اول به خوانندگان شناختي كلي در زمينه تغييرات محيط جهاني ارايه مي دهد. فصل دوم به بيان نقش آموزش عالي در توسعه اقتصادي و اجتماعي مي پردازد و تغييرات آموزشي و روش هاي جديد سازمان و مديريت را با توجه به عصر دانش محوري مطرح مي كند. در فصل سوم، چالش هاي قديمي موسسات آموزش عالي مانند نابرابري هاي مداوم، مسايل كيفي و تناسب پژوهش و ساختارهاي اداري مقاوم و انعطاف ناپذير را مورد بحث قرار مي دهد و فصل چهارم به تغيير بازار كار و سياست هاي دولت در زمينه هاي آموزشي مي پردازد.

همچنين روش هاي تأمين منابع مالي آموزشي را با توجه به روند دانش محوري بررسي مي كند.

كتاب «جوامع دانش محور: چالش هاي جديد براي آموزش عالي» در 144 صفحه و به قيمت 2 هزار تومان در اختيار علاقه مندان قرار دارد.

پيشگفتار............................................................................................................. 11

مقدمه................................................................................................................. 15

بررسي اجمالي.................................................................................................. 19

وضعيت آموزش عالي در كشورهاي در حال توسعه....................................................... 19

هدف اين كتاب...................................................................................................... 20

خط مشي آموزش عالي در چارچوب استراتژي بانك جهاني............................................ 22

كاهش فقر از طريق رشد اقتصادي............................................................................. 22

كاهش فقر از طريق توانمند سازي نيروي كار و توزيع عادلانه درآمد................................... 23

اجراي اهداف هزاره توسعه....................................................................................... 23

نكات مهم و پيام هاي اصلي اين كتاب........................................................................ 24

فصل اول: محيط جهاني در حال تغيير

دانش به عنوان كامل كليدي توسعه........................................................................... 26

تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات................................................................................... 32

بازار كار جهاني...................................................................................................... 36

تحولات سياسي و اجتماعي.................................................................................... 38

تداوم تعارض.......................................................................................................... 38

نابرابري درآمدي..................................................................................................... 39

بحران بيماري ايدز.................................................................................................. 40

خلاصه................................................................................................................. 42

فصل دوم: نقش آموزش عالي در توسعه اقتصادي و اجتماعي

تغيير آموزش و نيازهاي آموزشي............................................................................... 44

سيستم نوآوري..................................................................................................... 44

شكل گيري سرمايه انساني.................................................................................... 48

آموزش بيشتر براي افراد بيشتر................................................................................. 48

يادگيري مادام العمر................................................................................................ 49

شناخت شرايط بين المللي..................................................................................... 51

ايجاد ملتي با دموكراسي و انسجام اجتماعي............................................................. 51

دورنماي آموزش عالي در حال تغيير..................................................................... 53

دانشگاههاي مجازي............................................................................................... 54

دانشگاههاي آزاد................................................................................................... 54

دانشگاههاي تعاوني يا صنفي.................................................................................. 55

ساير موسسات..................................................................................................... 55

واسطه گران آموزشي............................................................................................. 56

نياز به سيستم هاي تضمين كيفيت جديد در بازار جهاني.............................................. 56

روش هاي جديد سازمان و عملكرد....................................................................... 57

برنامه هاي آموزشي جديد و فراگيران جديد................................................................. 57

سازمان و مديريت.................................................................................................. 58

روش هاي آموزشي ............................................................................................... 60

زيربيناها............................................................................................................... 61

حرفه تدريس ........................................................................................................ 63

خلاصه: تغيير يا بازسازي نهادهاي سنتي آموزش عالي......................................... 63

فصل سوم: مواجهه با چالش هاي قديمي: بحران مداوم آموزش عالي

در كشورهاي در حال توسعه

نياز به توسعه آموزش عالي..................................................................................... 66

نابرابري هاي مداوم................................................................................................ 74

مسائل كيفي و تناسب پژوهش................................................................................ 82

سازمان هاي مقاوم در برابر تغيير و رويه هاي مديريتي انعطاف ناپذير................................ 86

فصل چهارم: سازمان هاي در حال تحول: موسسات

آموزش عالي، بازار كار و دولت

افزايش تقاضا در آموزش عالي............................................................................. 91

افزايش موسسات خصوصي در كشورهاي در حال توسعه ............................................. 93

تامين مالي.......................................................................................................... 96

افزايش استقلال در سياست هاي الي و سازماني....................................................... 97

هشدارهايي راجع به نيروي كار................................................................................. 98

انواع موسسات خصوصي ....................................................................................... 100

انتفاعي و غير انتفاعي........................................................................................... 100

دليل منطقي براي مداخله دولت.......................................................................... 101

عوامل بيروني........................................................................................................ 102

نقايص بازار سرمايه................................................................................................ 104

حمايت از آموزش ابتدايي و متوسطه.......................................................................... 105

تعيين سطح مناسب حمايت.................................................................................... 108

نقش گسترده دولت: هدايت از طريق تقويت چارچوب ها و محرك هاي مناسب....... 110

ايجاد چارجوب سياسي منسجم.............................................................................. 112

ايجاد محيط تنظيمي قدرتمند.................................................................................... 115

ضمايم