در دنياي امروزي در اثر رشد جمعيت، مصرف جهاني آب روز به روز افزايش مي يابد، به طوري كه از آغاز قرن بيستم تاكنون، مصرف آب شيرين در جهان هفت برابر شده و به 3 هزار كيلومتر مكعب در سال رسيده است. پيش بيني مي شود كه اين مقدار در 20 الي 30 سال آينده، حدود 50 درصد افزايش يابد. كمبود و آلودگي آبها تا آنجا پيش رفته است كه روزانه حدود 59 هزار نفر در جهان در اثر آن جان خود را از دست مي دهند و اين يك معضل بزرگ جهاني است.

از جمله اقداماتي كه مي توان در راستاي كنترل بحران انجام داد، روشن ساختن هر چه بيشتر اذهان عمومي درباره اهميت و اعتبار آب در تمام شئون زندگي بشر و نيز بحراني است كه در اثر كمبود و آلوده شدن آن توسط انسان به وجود آمده مي باشد.

زيرا انسان آگاه قادر است از شدت بحران جلوگيري نمايد و راهكارهاي برون رفت از آن را نيز بيابد. هدف اين كتاب كه سعي شده است با بياني ساده درباره خصوصيات، پيدايش ، توزيع، استخراج، مصرف و آلودگي آب نگاشته شود، آشنا كردن خوانندگان به اهميت و اعتبار آب و نيز چالش هايي است كه پيرامون آن در سطح جهان به وجود آمده است.

كتاب حاضر در 232 صفحه و به قيمت 28 هزار ريال در اختيار دانشجويان رشته جغرافيا و ساير رشته هاي علوم زمين قرار دارد.

پيشگفتار......................................................................................................... 9

مقدمه............................................................................................................. 11

خصوصيات آب................................................................................................... 13

خواص فيزيكي.................................................................................................. 13

خواص فيزيكو – شيميايي آب............................................................................... 18

خواص شيميايي آب........................................................................................... 20

پيدايش، چرخه و توزيع آب در طبيعت..................................................................... 21

آب موجود در اتمسفر (آب جوي)........................................................................... 27

باران و فرآيندهاي تشكيل آن................................................................................ 28

پراكندگي باران در جهان و عوامل موثر بر آن............................................................. 34

آب سطحي ..................................................................................................... 39

آب سطحي جاري – رودها................................................................................... 39

آب سطحي ساكن............................................................................................. 54

مورفولوژي كف درياها و اقيانوسها......................................................................... 59

درياچه‌ها......................................................................................................... 80

عملكرد فرسايشي آبهاي سطحي ساكن............................................................... 87

آب زيرزميني..................................................................................................... 89

كليات.............................................................................................................. 89

پيدايش آب زيرزميني.......................................................................................... 90

اشكال مختلف ظهور آب در زير زمين...................................................................... 92

فضاهاي خالي و اشكال آن.................................................................................. 94

آبخانه و انواع آن................................................................................................ 96

منابع آب زيرزميني............................................................................................. 98

بهره برداري از منابع آب....................................................................................... 127

كليات.............................................................................................................. 127

بهره برداري از منابع آب جوي (باران)...................................................................... 131

بهره برداري از منابع آب سطحي جاري – رودخانه‌ها.................................................. 132

بهره برداري از منابع آب سطحي ساكن.................................................................. 137

بهره برداري از منابع آبهاي زيرزميني...................................................................... 139

آلودگي آب....................................................................................................... 145

كليات.............................................................................................................. 145

آلودگي آب جوي – باران اسيدي........................................................................... 146

آلودگي آب سطحي جاري – رودخانه‌ها.................................................................. 147

آلودگيهاي آب سطحي ساكن............................................................................... 150

آلودگي آب زيرزميني.......................................................................................... 154

مصرف دوباره آب................................................................................................ 155

جنبه‌هاي ديگر نقش و اهميت آب در زندگي بشر..................................................... 157

آب و سلامتي................................................................................................... 157

آب و ورزش....................................................................................................... 160

آب و انرژي........................................................................................................ 162

آب و حمل و نقل................................................................................................ 166

آب و گردشگري................................................................................................. 167

آب و حوادث...................................................................................................... 169

آب و مناقشات (جنگ)........................................................................................ 170

پيوست 1: روشهاي اندازه گيري بارندگي و محاسبه توسط آن.................................... 174

پيوست 2: محاسبه حجم آب توليد شده از باران و رواناب.......................................... 181

پيوست3: تبخير تعرق و روشهاي محاسبه و اندازه‌گيري............................................. 183

پيوست 4: اقليم و روشهاي تعيين آن..................................................................... 192

پيوست 5: خشكسالي و روشهاي تعيين آن........................................................... 197

پيوست 6: هيدرومتري – روشهاي اندازه گيري دبي جريان آب..................................... 199

پيوست 7: هيدروگراف و روشهاي تجزيه هيدروگراف رودخانه........................................ 210

پيوست 8: هيدروگراف آبخانه و تحليل آن................................................................ 213

پيوست 9: بار رودخانه و نحوه اندازه گيري............................................................... 216

منابع.............................................................................................................. 218

واژه ياب........................................................................................................... 225