در هنگام وقوع بحرانهای شدید نظیر شیوع بیماریهای همهگیری مانند سارس، ابولا و بهویژه مورد اخیر یعنی کرونا و همچنین بلایای طبیعی، حیات و فعالیتهای روزمره انسان به شدت تحت تأثیر قرار میگیرد و آموزش یکی از حوزههایی است که با بیشترین چالشها در زمان این چنین بحرانهایی دست و پنجه نرم میکند.
شیوع ویروس کرونا که از بیش از یک سال پیش آغاز شده و تاکنون ادامه دارد، تعطیلی مدارس و دانشگاهها در اغلب مناطق را در پی داشته و زندگی میلیاردها دانشآموز و دانشجو را در سراسر جهان دستخوش تغییرات چشمگیری کرده است. معلمان و استادان نیز ناگزیر شدهاند با غیرممکن شدن آموزش حضوری، از بسترهای آموزشی آنلاین استفاده کنند که این امر بعضاً فشار زیادی را به آنان وارد کرده است. دانشآموزان و دانشجویان نیز با موانعی در این شیوه آموزشی مواجهند؛ چرا که برخی از آنها به آموزش آنلاین عادت ندارند. از سویی دیگر موسسات آموزشی و دولتها نیز در تلاشند با افزایش ظرفیتها، شرایط آموزش مجازی را برای تعداد بیشتری از دانشآموزان و دانشجویان ایجاد کنند.
شیوع ویروس کرونا تغییراتی را در روش تدریس در همه سطوح آموزشی از مدرسه تا دانشگاه تحمیل کرده است. تعامل شخص به شخص در فضای آموزشی جای خود را به بسترهای آموزش مجازی داده و همین امر موجب شده متخصصان آموزشی به شکل جدیتری به نقاط ضعف و قوت این نوع آموزش بپردازند و حتی این بحران را به منزله فرصتی برای آموزش جهانی تلقی کنند.
در حالی که هنوز زمان مشخصی برای پایان بحران شیوع ویروس کرونا متصور نیست، حفظ پایداری در آموزش دوران بحران از چالشهای اصلی به شمار می رود و باید اطمینان حاصل کرد این آموزش میتواند بدون وقفه در شرایط بحران ادامه یابد و در واقع به تدریج یک فرآیند عادی جدید تلقی شود.
کتاب «راهحلهای بنیادی برای آموزش در بستر بحران» به کوشش «دنیل بورگوس»، «احمد طلیلی» و «آنیتا تاباکو» و بر اساس تجارت مواجهه با چالشهای آموزشی در دوران همهگیری جهانی ویروس کرونا تدوین شده است. هدف از این کتاب که شامل مجموعهای از مقالات میشود، در واقع به اشتراک گذاشتن تجارب دانشآموزان، دانشجویان، معلمان، استادان، موسسات آموزشی و سیاستگذاران در این زمینه است. این کتاب اطلاعات مفیدی را درباره آنچه در بحرانهای بعدی در زمینه آموزش باید در نظر بگیریم نیز در اختیار خوانندگان قرار میدهد.
کتاب «راهحلهای بنیادی برای آموزش در بستر بحران» دارای چهار فصل است که مجموعاً 23 مقاله را در خود گنجانده است. در فصل نخست با عنوان «درباره آموزش جهانی و بحران» به معرفی راهکارهای آموزشی و یادگیری گوناگونی پرداخته شده که میتوان از آنها در زمان بحران بهره جست. این فصل همچنین به طراحی، توسعه، اجرا و ارزیابی تجارب مرتبط آموزش اضطراری نیز نگاهی دارد.
«درباره پشتیبانی استادان» عنوان فصل دوم کتاب است که مقالات آن به چالشهای پیش روی استادان در دوران بحران و پشتیبانی آموزشی مورد نیاز اشاره دارد. در این بخش راهکارهایی در جهت طراحی موفق تجربه تدریس در بحران نیز ارائه شده است. فصل سوم با عنوان «درباره پشتیبانی دانشجویان» به ارائه ابزارها و راهکارهای آموزشی خاصی میپردازد که در جهت تسهیل فرآیندهای آموزش مجازی ایجاد و به کار گرفته میشود.
در فصل چهارم و پایانی کتاب نیز مطالعات موردی درباره آموزش مجازی در دوران بحران کرونا در کشورهای چین، ایتالیا، ازبکستان و کرهجنوبی و رویکردهای متفاوتی برای جلوگیری از ایجاد اختلال در امر آموزش در دوران کرونا در اختیار خوانندگان قرار گرفته است.
«راهحلهای بنیادی برای آموزش در بستر بحران» با عنوان اصلی«Radical Solutions for Education in a Crisis Context» در 323 صفحه توسط انتشاراتSpringer چاپ و در سال 2021 راهی بازار نشر شده است. معرفی این کتاب در قالب طرح «تازههای نشر بینالملل» صورت میگیرد که به همت سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی و با هدف شناسایی و معرفی کتابهای جدید ناشران بینالمللی با محوریت علوم انسانی انجام میشود.