رودخانه‌ها و مخروط‌افکنه‌ها از پویاترین سامانه‌های رسوبی در خشکی‌ها هسند. مخروط‌افکنه‌ها به‌عنوان شاخة فرعی یا سرمنشأ رودخانه‌ها در مناطق کوهستانی، بخشی از این سامانه هستند. رودخانه‌ها نه‌تنها بازتابی از تغییرات اقلیمی، زمین‌ساختی و هیدرولوژیکی منطقه‌ای می‌باشند، بلکه از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی نیز حائز اهمیت هستند. آن‌ها علاوه بر این که از مهم‌ترین منابع آب شیرین، به‌ویژه در اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک، هستند نقش مهمی در تأمین آب مورد نیازکشاورزی و صنعت ایفا می‌کنند. وجود ذخایر پِلاسر، شن و ماسه، آب‌های زیرزمینی و نفت و گاز در رسوبات رودخانه‌ها و مخروط‌افکنه‌ها از دیگر جنبه‌های مهم اقتصادی آن‌ها است. از سوی دیگر، رودخانه‌ها به ‌دلیل پویایی پیچیدة خود، می‌توانند عامل بروز مخاطراتی مانند سیلاب باشندکه علاوه بر خسارت‌های مالی و جانی، تأثیرات عمیقی بر ساختارهای زمین‌شناسی و زیست‌محیطی برجای می‌گذارند. آشنایی با رفتار رودخانه‌ها، از جمله تغییرات مورفولوژیکی، فرسایش و ته‌نشینی، برای درک صحیح از فرایندهای ژئومورفولوژیک و برنامه‌ریزی‌های مهندسی ضروری است. از این رو، شناخت این تغییرات می‌تواند در مدیریت پایدار منابع طبیعی و کاهش خسارات زیست‌محیطی نقش کلیدی ایفا کند. موضوعات مرتبط با رودخانه‌ها دانشی بین‌رشته‌ای است. به همین دلیل، در این کتاب بحث‌های مرتبط با شاخه‌های دیگرِ علوم در حد مقدماتی مطرح شده‌اند. هدف اصلی کتاب حاضر بیان مباحث مرتبط با رسوب‌شناسی رودخانه است که در قالب سه فرایند اصلی فرسایش، حمل مواد و رسوب‌گذاری مطرح می‌شوند. این مطالب، برای پژوهشگران در رشته‌های ديگر مانند عمران، مهندسی رودخانه، مهندسی سواحل، آبخیزداری، کشاورزی و محیط‌زيست نیز قابل استفاده هستند.

هدف اصلی کتاب حاضر بیان مباحث مرتبط با رسوب‌شناسی رودخانه است که در قالب سه فرایند اصلی فرسایش، حمل مواد و رسوب‌گذاری مطرح می‌شوند. این مطالب، برای پژوهشگران در رشته‌های ديگر مانند عمران، مهندسی رودخانه، مهندسی سواحل، آبخیزداری، کشاورزی و محیط‌زيست نیز قابل استفاده هستند. علاوه بر آن مباحث دیگری مانند بررسی سیلاب‌های رودخانه‌ای، تغییرات مکانی کانال رودخانه‌ها، حمل مواد در رودخانه‌ها، مدل‌های رسوبی رودخانه‌ها، کاربرد به عنوان نشان‌گر آب و هوای دیرینه و نقش تکتونیک در رسوب‌گذاری رودخانه‌ها و مخروط‌افکنه‌ها نیز در این کتاب مطرح شده‌اند.

فصل اول: اصول و مبانی  1

فصل دوم:مورفولوژی رودخانه‌ها   13

فصل سوم:تغییرات مکانی کانال رودخانه‌ها   35

فصل چهارم: فرایندهای‌حمل و رسوب‌گذاری در رودخانه‌ها  49

فصل پنجم:رخساره‌های سنگی،عناصرساختاری و مدل‌های رسوبی   65

فصل ششم: رسوب‌شناسی مخروط‌افکنه‌‌ها  117

فصل هفتم: سیلاب‌های رودخانه‌ها  147

فصل هشتم: مطالعات بنیادی مرتبط با رودخانه‌ها  169

منابع  189

پی‌نوشت  205

واژه‌نامه  207