کتاب حاضر، تلاشی است برای واکاوی و تحلیل نقش دو کشور کوچک اما استراتژیک در منطقه پرآشوب خاورمیانه: عمان و قطر؛ و قصد دارد نشان دهد که چگونه این دو کشور با وجود محدودیتهای ذاتی خود از نظر وسعت جغرافیایی، جمعیت و توان نظامی، با اتخاذ سیاستهای خارجی هوشمندانه و فعال، به بازیگرانی کلیدی در صحنه دیپلماسی منطقهای تبدیل شدهاند. هدف اصلی این است که فراتر از تحلیلهای سطحی، به عمق استراتژیهای این دو دولت بپردازد و تفاوتها و شباهتهای رویکردهای آنها را در مواجهه با چالشهای ژئوپلیتیک روشن کند.
خاورمیانه، سرزمینی که به دلیل ویژگیهای ژئوپلیتیکی، اقتصادی، قومیتی و مذهبی، همواره کانون منازعات و تنشها بوده است. در این محیط متلاطم، بسیاری از کشورها به سمت ائتلافسازی و تقابل نظامی سوق یافتهاند. اما عمان و قطر مسیری متفاوت را برگزیدهاند. این دو کشور، میانجیگری را نه تنها به عنوان یک ابزار دیپلماتیک، بلکه به مثابه یک استراتژی بقا و حفظ منافع ملی خود به کار گرفتهاند. این کتاب میکوشد تا نشان دهد که چگونه هر یک از این دو کشور، بر اساس ویژگیهای منحصر به فرد خود، این نقش را ایفا کردهاند.
همچنین با استفاده از نظریه بازیها به چگونگی تبدیل یک بازی منطقهای از حاصل جمع صفر به راه حلی که برای طرفین منازعه میتواند مفید باشد در هر یک از پروندههای میانجی بپردازد و آن را توضیح دهد.
در این کتاب، چارچوب مفهومی میانجیگری در روابط بینالملل و حقوق بینالملل مورد بررسی قرار میگیرد و از منظر نظریهبازیها میانجیگری قطر و عمان در منازعات منطقه بررسی می شود و به این پرسش پاسخ میدهد که یک "دولت کوچک" چگونه میتواند در یک نظام بینالملل تحت سیطره قدرتهای بزرگ، نقشآفرینی کند. در ادامه، به تحلیل ژئوپلیتیک قطر و عمان میپردازد و عواملی نظیر موقعیت جغرافیایی، منابع طبیعی و ویژگیهای جمعیتی را که بر سیاست خارجی آنها تأثیرگذار بودهاند، تشریح میکند، همچنین در فصول بعدی به ابعاد گسترده تری می پردازد.
این کتاب نتیجه تحقیقات و مطالعات گستردهای است که اجازه میدهد تا به پرسشهای کلیدی پاسخ دهیم نظیر اینکه چرا کشورهای کوچکی مانند قطر و عمان به میانجیگری روی آوردهاند؟ این کشورها از چه ابزارهایی برای موفقیت در این نقش استفاده میکنند؟ آیا میانجیگریهای آنها به حل نهایی منازعات منجر شده یا تنها به کاهش موقت تنشها انجامیده است؟ رویکرد متفاوت این دو کشور، چه نتایجی در پی داشته است؟
پیشگفتار/7
فصل اول: چارچوب مفهومی و نظری/13
فصل دوم: تاریخ فشرده عمان و قطر/27
فصل سوم: سیر تطور تلاشهای میانجی گرایانه قطر در منطقه خاورمیانه/43
فصل چهارم: میانجیگریهای عمان در خاورمیانه/83
منابع/112
| دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
| علوم انسانی |
علوم سیاسی
|