امروزه يادگيري مادام العمر به صورت يكي از سياست هاي عمده دولت ها در آمده است. چنين سياستي اكنون اهميت يافته زيرا از يك سو ما در عصري زندگي مي كنيم كه آموزش كسب شده با آهنگ سريعي و پيش از گذشته در حال استهلاك است و از سوي ديگر مسلم شده كه آموزش اضافي موجب رشد اقتصادي بيشتر و توزيع عادلانه درآمدها مي شود.

يادگيري مادام العمر دو اثر متمايز در افراد به وجود مي آورد. ابتدا آن كه مردم را با افكار، باورها و نگرش هاي تازه آشنا مي سازند و جهان بيني آنان را با روند تغييرات تطبيق مي دهد. ديگر آن كه افراد با پيشرفت هاي علمي و فناوري هاي نوين آشنا مي كند. علوم و فنون طي پنجاه سال گذشته به صورت خيره كننده اي در حال گسترش بوده است و جوامعي متحول شده اند كه توانسته اند توانايي ها و مهارت هاي مردم را همزمان با پيشرفت هاي علمي ارتقاء بخشند.

اين كتاب تلاش دارد تا به صورت اجمال به انواع روش هاي تأمين مالي يادگيري مادام العمر بپردازد و از ساز و كارهاي متفاوتي كه در جوامع گوناگون رواج يافته، خواننده را آگاه سازد.

كتاب حاضر گزارشي است از تحولات تأمين مالي يادگيري مادام العمر در جوامع گوناگون، كه توسط كارشناسان بانك جهاني به رشته تحرير در آمده است. امروزه يادگيري مادام العمر سر لوح برنامه توسعه فرهنگي بسياري از جوامع قرار گرفته و باز آموزي آموزگاران، دبيران و استادان دانشگاه از يك سو و پزشكان و مهندسان از ديگر سو در دستور كار نهادهاي ذيربط قرار دارد. اين نهادها بر اين باورند كه يادگيري مادام العمر منشاء تغييرات و تحولات شگرفي در نسل جوان خواهد شد.

كتاب «يادگيري مادام العمر در اقتصاد دانش محور» در 200 صفحه و به قيمت 2300 تومان به چاپ رسيده است.

مقدمه‌اي بر تامين مالي يادگيري مادام العمر...................................................................... 11

بخش اول – چارچوبي براي تحليل گزينه‌هاي متفاوت در تامين مالي يادگيري مادام العمر...... 11

1-1- چارچوب كلي براي تحليل سياست هاي تامين مالي آموزش............................................. 12

الف– نهايتاً چه كساني هزينه‌هاي آموزش را تقبل مي كنند؟.............................................. 12

1- دولت................................................................................................................ 12

2- كارفرمايان.......................................................................................................... 13

3- تامين مالي تسط نهادهاي مردمي و خصوصي.......................................................... 13

4- تامين مالي توسط دانشجو و خاوناده وي................................................................. 14

ب- چه كساني آموزش را تامين مالي مي كنند؟.............................................................. 15

ج- ساز كارهاي تامين مالي......................................................................................... 16

د- چه كساني بازپرداخت وام‌ها را جمع آوري مي‌كنند؟...................................................... 17

2-1- اصول تامين مالي يادگيري مادام العمر........................................................................... 18

الف- نيازمندي‌هاي عمومي يك طرح تامين مالي آموزش.................................................... 18

ب- نيازهاي ويژه طرح‌هاي مادام العمر............................................................................ 19

بخش دوم: گزينه‌هاي سياستي براي تامين مالي يادگيري مادام العمر................................ 21

1-2- گزينه هاي مشاركت در  هزينه‌ها.................................................................................. 22

1- وام‌هاي سنتي...................................................................................................... 22

مزاياي وام‌هاي سنتي............................................................................................. 22

معايب وام‌هاي سنتي.............................................................................................. 23

2- قراردادهاي سرمايه انساني..................................................................................... 24

مزاياي قراردادهاي سرمايه انساني............................................................................. 24

معايب و موانع اجرايي قراردادهاي سرمايه انساني........................................................ 25

3- ماليات بر فراغت از تحصيل....................................................................................... 28

مزاياي ماليات بر فراغت از تحصيل............................................................................... 28

معايب و مشكلات اجرايي ماليات بر فراغت از تحصيل...................................................... 29

4- وام‌هاي مبتني بر درآمد........................................................................................... 31

مزاياي وام‌هاي مبتني بر درآمد.................................................................................. 32

معايب و موانع اجرايي وام‌هاي مبتني بر درآمد.............................................................. 33

جمع‌بندي و نتيجه‌گيري در مورد انواع ابزارهاي مشاركت در هزينه‌ها.................................. 33

2-2- يارانه‌ها در تامين مالي آموزش..................................................................................... 34

تامين مالي دولتي موسسات آموزشي.......................................................................... 35

حواله‌هاي آموزشي ................................................................................................... 36

مزاياي حواله‌هاي موزشي........................................................................................... 37

معايب و موانع اجرايي حواله‌هاي آموزشي...................................................................... 38

2-3- گزينه‌هاي تركيبي...................................................................................................... 38

جمع‌بندي نتايج......................................................................................................... 39

الگوي ترجيحي كدام است؟......................................................................................... 39

نقش دولت‌ها............................................................................................................ 40

منابع....................................................................................................................... 41

خلاصه اجرايي.................................................................................................................. 43

ايجاد نيروي كار توانا براي رقابت در اقتصاد عمومي......................................................... 44

بخش خصوصي نقش خطيري در آموزش و پرورش سراسر جهان ايفا مي‌كند.......................... 44

هزينه‌هاي مالي چشمگيري براي كارآموزي كاركنان در نظر گرفته شده است.......................... 45

تغيير در روش يادگيري موجب برآورده شدن نيازهاي يادگيرندگان مي‌شود........................ 45

اكثر كشورها در تامين دانش و قابليت‌هاي مورد نياز افراد ناتوان هستند................................ 45

روش‌هاي آموزش سنتي، مردم را براي مهارت‌هاي مورد نيازشان آماده نمي‌كند..................... 46

تربيت معلم بايستي تغيير داده شود.............................................................................. 46

اطلاعات و فن‌آوري ارتباطات مي‌تواند از تغييرات در آموزش و تربيت معلم حمايد كند................. 47

موسسات آموزش رسمي بايستي تا حد زيادي انعطاف پذير شوند...................................... 47

اداره يك سامانه يادگيري مادام العمر............................................................................. 48

بخش دولتي ديگر نمي‌تواند تنها تامين كننده آموزش  پرورش باشد...................................... 48

وزارت خانه‌هاي دولتي بايستي فعاليت‌هاي خود را هماهنگ كنند....................................... 48

نظام‌هاي تضمين كيفيت، براي ارزيابي يادگيرندگان و مطلع كردن كردن آنها از عمل كرد تامين
 كنندگان مورد نياز است............................................................................................... 48

سياستگزاران ملزمند براي اعتبار موسسات آموزشي تجديدنظر كنند................................... 49

تامين منابع مالي يادگيري مادام العمر............................................................................ 49

بخش‌هاي دولتي و خصوصي بايستي براي تامين منابع مالي يادگيري با همديگر همكاري كنند. 49

هيچ نظامي نمي تواند به تنهايي تمام نيازهاي مالي يادگيرندگان را برآورده سازد................... 50

برنامه كار براي آينده...................................................................................................... 50

نظام‌هاي ملي يادگيري مادام العمر بايستي ارزيابي شوند................................................. 50

براي اصلاح آموزش و پرورض روشي متفاوت مورد نياز است................................................ 50

بانك جهاني به تدريج برداشتي عميق‌تر پيدا كرده و مي‌تواند به كشورها براي توسعه راه
بردهايي جامع كمك كند............................................................................................... 51

واژه‌ها و علائم اختصاري...................................................................................................... 52

فصل اول: فصل اول اقتصاد مبتني بر دانش و نيازهاي در حال تغيير بازار كار

پيامدهاي اقتصاد مبتني بر دانش براي آموزش و كارآموزي................................................... 55

سرمايه انساني و دانش به عنوان منشا رشد اقتصادي........................................................ 56

وضع آموزش و پرورش در كشورهاي در حال توسعه و در اقتصادي‌هاي در حال گذار.............. 60

تقاضاهاي فزاينده براي كسب مهارت................................................................................... 61

بازده رو به افزايش ميران تحصيلات........................................................................................ 61

تغيير تكنولوژي و تقاضا براي كارگران با مهارت.......................................................................... 65

مهاجرت.......................................................................................................................... 66

زنان، فن‌آوري و آموزش و پرورش........................................................................................ 68

تقاضاهاي كارفرما و واكنش‌هاي بخش خصوصي آموزش.................................................. 69

تقاضاهاي كارفرما و كارآموزي كارمندان............................................................................ 69

رشد بخش آموزش و كارآموزي خصوصي.......................................................................... 71

فصل دوم: تحول در شيوه يادگيري

تجهيز يادگيرندگان به مهارت‌ها و قابليت‌ها، آنها بايد در اقتصاد مبتني بر دانش موفق شوند..... 75

سواد ............................................................................................................................. 77

توانايي در يك زبان بين المللي............................................................................................. 79

مهارت‌هاي رياضي، علوم و دانش......................................................................................... 80

مشاركت در جامعه مدني................................................................................................... 82

تغيير روش يادگيري مردم.................................................................................................... 83

مردم چگونه مي‌آموزند؟...................................................................................................... 85

ويژگي‌هاي محيط‌هاي يادگيري كارآمد.................................................................................... 87

يادگيرنده‌هاي متمركز......................................................................................................... 87

دانش غني...................................................................................................................... 87

يادگيري مبتني بر ارزيابي .................................................................................................. 88

يادگيري مرتبط با جامعه...................................................................................................... 89

هم جهت كردن چهار ويژگي محيط‌هاي يادگيري كارآمد.............................................................. 89

پيامدهاي نظام جديد آموزشي براي معلمان و كارآموزي معلمان................................................. 90

به كارگيري فن‌آوري براي تحول در يادگيري............................................................................... 93

كامپيوترها....................................................................................................................... 94

اينترنت............................................................................................................................ 97

آموزش معلمان به منظور استفاده از فن‌آوري........................................................................... 98

انتخاب سياست‌هايي در مورد فن‌آْوري.................................................................................. 99

حمايت بانك جهاني از فن‌آوري آموزشي................................................................................. 101

گسترش يفرصت‌هاي يادگيري............................................................................................. 102

انعطاف پذيرتر شدن آموزش سنتي....................................................................................... 105

به كارگيري فن‌آوري براي تعليم يادگيرندگان بيشتر.................................................................... 106

اهميت راهنمايي شغلي و مشاوره.................................................................................... 113

نتيجه گيري........................................................................................................................ 114

فصل سوم: مديريت نظام يادگيري مادام العمر

روند مديريت در سامانه يادگيري........................................................................................... 115

خط مشي هماهنگ سازي در سراسر وزارت خانه‌ها................................................................ 117

ايجاد مشاركت با بخش خصوصي و جامعه مدني..................................................................... 121

چارچوبي براي تضمين كيفيت............................................................................................. 124

تاييد كفايت‌هاي يادگيري..................................................................................................... 124

اعتباردهي به موسسه ها.................................................................................................. 126

چگونگي دسترسي يادگيرندگان به اطلاعات........................................................................... 129

افزايش عدالت در آموزش.................................................................................................... 130

نتيجه‌گيري......................................................................................................................... 131

فصل چهارم: گزينه‌هايي براي تامين منابع مالي يادگيري مادام العمر

يادگيري مادام العمر بايستي به طور روز افزون مورد حمايت قرار گيرد.................................. 134

اصولي براي تامين منابع مالي يادگيري مادام العمر.............................................................. 137

تمام يادگيرندگان بايد به كفايت‌هاي عمومي تسلط پيدا كنند..................................................... 137

يادگيرندگان وظيفه دارند مسئول يادگيري خود باشند................................................................ 139

دولت بايستي متعهد به ارتقاء برابري باشد............................................................................. 139

نظام يادگيري مادام العمر بايستي موجب افزايش كارآيي درآمد و بازار كار شود.............................. 140

گزينه‌هاي سياستي براي تامين منابع مالي يادگيرندگان، فراتر از قابليت‌هاي اصلي............... 140

طرح‌هاي مشاركت در هزينه.................................................................................................... 142

وام‌هاي مبتني بر رهن....................................................................................................... 142

پيمان‌هاي سرمايه انساني................................................................................................. 144

ماليات‌هاي فراغت از تحصيل................................................................................................ 145

طرح‌هاي بازپرداخت مبتني بر درآمد....................................................................................... 146

سازو كارهاي پرداخت يارانه................................................................................................ 147

گزينه‌هاي سياسي براي تامين منابع مالي آموزش و يادگيري غيرسنتي............................... 153

وصول ماليات از كاركنان...................................................................................................... 154

طرح‌هاي دريافت مستمري هزينه آموزش............................................................................... 156

طرح‌هايي براي ايجاد دارايي................................................................................................ 156

حساب پس انداز ويژه يادگيري.............................................................................................. 159

تامين منابع مالي يادگيري مادام العمر در كشورهاي در حال توسعه و اقتصادهاي در حال گذار

نتيجه گيري........................................................................................................................ 160

فصل پنجم: حركت به سوي پيشرفت

تعيين ملاك‌هاي ملي براي ارزيابي نظام يادگيري مادام العمر................................................ 164

طبيعت دائمي تغيير ........................................................................................................... 166

حمايت بانك جهاني براي يادگيري مادام العمر...................................................................... 166

فهرست منابع.................................................................................................................... 173