اقتصاد، مطالعه روش‌هایی است که به کمک آن جامعه و افراد به تولید، توزیع و مصرف کالاها و خدمات می‌پردازند.

اقتصاد یک شیوه تفکر است، مطالعه تخصیص منابع کمیاب در میان استفاده‌های گوناگون و متعدد، یک تعریف عملی از اقتصاد را ارائه می‌دهد. این مطالعه نشان می‌دهد که افراد و جوامع جهت ارضای خواسته‌های بی‌پایان با توجه به منابع کمیاب و محدود، ناگزیر به انتخاب در میان گزینه‌‌های مختلف‌اند.

کتاب حاضر که در ده فصل تنظیم شده است به مباحثی با عنوان شیوه تفکر اقتصادی، هزینه‌های فرصتی و امکانات تولید، نظریه‌های عرضه و تقاضا، تئوری رفتار مصرف‌کننده، تئوری تولید، تئوری هزینه، بازار رقابت کامل، انحصار در بازار کالا و رقابت انحصاری می‌پردازد.

از ویژگی‌های متمایز کتاب، نحوه ارائه نمودارهای آن است که بر شفافیت مسائل تأکید می‌کند. این نمودارها با حساسیت و دقت فراوان، از طریق نرم‌افزار EXCEL ترمیم شده است.

هم‌چنین، فرمول‌ها و روابط ریاضی مدل‌های اقتصاد خرد، هریک به‌طور مجزا در کادرهایی تدارک دیده شده‌اند.

علاوه‌برآنکه در این کتاب طیف مطالب به‌گونه‌ای انتخاب شده است که سرفصل‌های درس اقتصاد خرد را در مقاطع کارشناسی تمامی رشته‌های فنی و مهندسی، علوم انسانی و سایر رشته‌های مرتبط پوشش می‌دهد، به‌عنوان یک مرجع اصلی برای درس اقتصاد خرد (1) رشته‌های اقتصاد نیز قابل استفاده است.

کتاب «نظریه‌های اقتصاد خرد» در 408 صفحه و به‌قیمت 4 هزار تومان به‌چاپ رسیده است.

عنوان................................................................................................................. صفحه

پیشگفتار مولفین.................................................................................................. 9

مقدمه................................................................................................................. 13

فصل اول: شیوه تفکر اقتصادی.................................................................................. 17

مقدمه................................................................................................................. 19

موضوع علم اقتصاد................................................................................................. 20

کمیابی، مسأله اقتصاد........................................................................................... 22

تعریف اقتصاد......................................................................................................... 28

روش‌شناسی اقتصاد.............................................................................................. 31

مخاطرات در راه تفکر اقتصادی................................................................................... 43

اقتصاد خرد و اقتصاد کلان......................................................................................... 48

خلاصه................................................................................................................. 49

سوالات................................................................................................................ 51

فصل دوم: هزینه‌های فرصتی و امکانات تولید............................................................... 53

مقدمه................................................................................................................. 53

مروری بر مکاتب فکری در اقتصاد................................................................................ 54

هزینه‌های فرصتی.................................................................................................. 59

هزینه‌های مبادله................................................................................................... 63

منحنی امکانات تولید.............................................................................................. 64

پنج سوال اساسی علم اقتصاد................................................................................. 71

سیستم‌های اقتصادی و پاسخ به سوالات................................................................... 74

خلاصه................................................................................................................. 77

سوالات................................................................................................................ 79

فصل سوم:نظریه‌های عرضه و تقاضا........................................................................... 83

مقدمه................................................................................................................. 83

عوامل تعیین‌کننده تقاضا.......................................................................................... 84

جدول یا منحنی تقاضا............................................................................................. 86

تقاضا و مقدار تقاضا................................................................................................ 88

تقاضای بازار.......................................................................................................... 90

عوامل تعیین‌کننده عرضه......................................................................................... 92

جدول یا منحنی عرضه............................................................................................ 93

عرضه و مقدار عرضه............................................................................................... 95

عرضه بازار............................................................................................................ 96

تعادل در بازار کالا و تعیین قیمت................................................................................ 97

مفاهیم مازاد و کمبود در بازار................................................................................... 98

اعمال کنترل بر قیمت‌های بازار.................................................................................. 100

تأثیر انتقال منحنی‌های عرضه و تقاضا بر شرایط تعادل................................................... 103

خلاصه................................................................................................................. 105

سوالات................................................................................................................ 107

فصل چهارم: کشش عرضه و تقاضا............................................................................ 111

مقدمه................................................................................................................. 111

مفهوم کشش....................................................................................................... 112

کشش قیمتی تقاضا.............................................................................................. 112

محاسبه کشش به طریق هندسی........................................................................... 117

رابطه بین کشش و شیب........................................................................................ 120

دو حالت حدی....................................................................................................... 121

رابطه بین کشش، دریافتی نهایی و دریافتی کل........................................................... 123

دریافتی نهایی...................................................................................................... 126

عوامل تعیین‌کننده کشش قیمتی تقاضا..................................................................... 127

کشش قیمتی متقاطع تقاضا................................................................................... 130

کشش درآمدی تقاضا.............................................................................................. 131

کشش قیمتی عرضه.............................................................................................. 132

کاربرد کشش‌های عرضه و تقاضا............................................................................... 132

مالیات بر فروش..................................................................................................... 132

خلاصه................................................................................................................. 137

سوالات................................................................................................................ 138

ضمیمه یک: اثبات ریاضی واحد بودن کشش قیمتی در نقطه میانی منحنی تقاضا.............. 144

فصل پنجم: تئوری رفتار مصرف‌کننده........................................................................... 145

مقدمه................................................................................................................. 145

تئوری رجحان کلاسیک............................................................................................ 146

تئوری رجحان نئوکلاسیک........................................................................................ 155

مقایسه تئوریهای رجحان کلاسیک و نئوکلاسیک.......................................................... 173

کاربردهایی از تئوری رفتار مصرف‌کننده........................................................................ 174

منحنی انگل......................................................................................................... 180

اثرات جانشینی و درآمدی........................................................................................ 182

خلاصه................................................................................................................. 186

سوالات................................................................................................................ 190

ضمیمه شماره 1: بیان ریاضی تعیین شرایط تعادل مصرف‌کننده....................................... 195

ضمیمه شماره 2: استخراج تابع تقاضا، تابع قیمت – مصرف، تابع درآمد – مصرف و تابع

انگل.................................................................................................................... 196

ضمیمه شماره 3: تعیین اثرات جانشینی و درآمدی....................................................... 201

فصل ششم: تئوری تولید........................................................................................ 203

مقدمه................................................................................................................. 203

رفتار مصرف‌کننده و رفتار تولیدکننده........................................................................... 204

سوالات اساسی تولیدکننده.................................................................................... 205

نهاده‌های ثابت و متغیر............................................................................................ 206

کوتاه‌مدت و بلندمدت.............................................................................................. 207

تابع تولید............................................................................................................. 208

تعیین سطح بهینه عوامل بنگاه................................................................................. 210

تعیین سطح اشتغال نهاده‌های متغیر (بلندمدت).......................................................... 228

عدم قابلیت جانشینی عوامل تولید........................................................................... 229

قابلیت جانشینی عوامل تولید.................................................................................. 230

حداکثر کردنتولید با فرض ثابت بودن هزینه................................................................... 246

حداقل کردن هزینه با فرض ثابت بودن تولید.................................................................. 248

بازده نسبت به مقیاس........................................................................................... 249

مسیر گسترش...................................................................................................... 251

خلاصه................................................................................................................. 253

سوالات................................................................................................................ 256

ضمیمه یک: استخراج ریاضی رابطه نرخ نهایی جانشینی فنی........................................ 259

ضمیمه دو: تعیین ترکیب بهینه عوامل تولید در بلندمدت به روش جبری............................. 261

فصل هفتم: تئوری هزینه......................................................................................... 263

مقدمه................................................................................................................. 263

هزینه‌های حسابداری و هزینه‌های اقتصادی................................................................ 264

هزینه‌های مستغرق............................................................................................... 265

هزینه اجتماعی..................................................................................................... 266

هزینه‌های کوتاه‌مدت............................................................................................... 266

هزینه‌ها در بلندمدت............................................................................................... 281

خلاصه................................................................................................................. 289

فصل هشتم: بازار رقابت کامل.................................................................................. 295

مقدمه................................................................................................................. 295

شرایط بازار رقابت کامل........................................................................................... 296

شرایط بهینه تولید در کوتاه‌مدت................................................................................ 299

شرایط بهینه تولید در بلندمدت.................................................................................. 310

خلاصه................................................................................................................. 320

سوالات................................................................................................................ 322

فصل نهم: انحصار در بازار کالا................................................................................... 325

مقدمه................................................................................................................. 325

تعریف و دلایل انحصار.............................................................................................. 326

حداکثر سود بنگاه انحصاری (روش نموداری)................................................................ 335

زیان و تعطیلی بنگاه در کوتاه‌مدت.............................................................................. 338

منحنی عرضه در بازار انحصاری................................................................................. 339

قدرت بازار (قدرت انحصارگر)...................................................................................... 341

تعادل بلندمدت در بازار انحصاری................................................................................ 342

انحصار چندکارخانه‌ای.............................................................................................. 344

تبعیض قیمت......................................................................................................... 347

خلاصه................................................................................................................. 350

سوالات................................................................................................................ 353

فصل دهم: رقابت انحصاری....................................................................................... 357

مقدمه................................................................................................................. 357

ویژگیهای انواع ساختار بازار...................................................................................... 358

روشهای اندازه‌گیری قدرت بازاری............................................................................... 367

ساختار بازار رقابت انحصاری و ویژگیهای آن.................................................................. 370

رفتار بنگاه‌ها در بازار رقابت انحصاری.......................................................................... 373

بنگاه رقابت انحصاری در کوتاه‌مدت............................................................................. 375

بنگاه رقابت انحصاری در بلندمدت.............................................................................. 376

تأثیر تبلیغات بر رفتار مصرف‌کننده............................................................................... 382

ارزیابی عملکرد بازار رقابت انحصاری.......................................................................... 386

خلاصه................................................................................................................. 398

سوالات................................................................................................................ 401

فهرست منابع و مآخذ............................................................................................. 407