جهاني شدن ازجمله پديده هاي مهم عصر حاضر است كه اختلاف نظر بسياري در ماهيت و علل و پيامدهاي آن وجود دارد. منظور از جهاني شدن عبارت است از فرايند فشردگي فزاينده زمان و فضا كه به واسطه آن مردم دنيا كم و بيش و به صورتي آگاهانه در جامعه جهاني واحد ادغام مي شوند.

اين نوشتار مي خواهد تاثير جهاني شدن فرهنگي بر فرهنگ هاي بومي ايران و ژاپن را بررسي نمايد و به اين مساله بپردازد كه آيا جهاني شدن فرهنگ باعث از بين رفتن و اضمحلال فرهنگ هاي بومي خواهد شد؟ يا اينكه فرهنگ هاي بومي ضمن پذيرا شدن عناصري از جهاني شدن فرهنگ هويت خود را حفظ خواهند كرد، پيامدهاي جهاني شدن فرهنگي براي فرهنگ هاي بومي را مورد بررسي قرار خواهد داد.

مولف بررسي فرايند جهاني شدن فرهنگي و تاثير آن بر فرهنگهاي بومي و تبيين رابطه اين دو متغير را درقالب چهار فصل تنظيم كرده است. در فصل نخست پس از بحثي كوتاه درباره تعريف، مفهوم بندي و اهميت جهاني شدن فرهنگ، آراء نظريه پردازان مختلف را درباره جهاني شدن فرهنگ مرور خواهد كرد. در فصل دوم ضمن اينكه از شكل گيري فرهنگ جهاني كه منجر به يك سري مشابهت هايي در سطح جهاني شده سخن گفته،مباحثي مانند بومي گرايي، جذب و تملك فرهنگ جهاني را نيز مطرح مي كند تا عكس العمل فرهنگهاي بومي در مواجهه بافرايند جهاني شدن و فرهنگ بهتر درك شود. در فصل سوم به رابطه و چگونگي تاثيرگذاري متغيير مستقل بر متغيير وابسته يعني جهاني شدن فرهنگ بر فرهنگ بومي ژاپن مورد بررسي قرار گرفته و مطرح خواهد شد كه چگونه اين كشور با توجه به ساختار فرهنگي خاص خود در مواجهه با جهاني شدن فرهنگ تلاش در جذب و سنتز فرهنگ جهاني دارد. در فصل چهارم اين رابطه را در كشور ايران بررسي خواهيم كرد و درقسمت پاياني نيز به نتايج به دست آمده از اين پژوهش خواهد پرداخت.

كتاب «تاثير جهاني شدن فرهنگي بر فرهنگ هاي بومي ايرن و ژاپن» در 128 صفحه در اختيار علاقه مندان قرار دارد.

فهرست مطالب

مقدمه........................................................................................................... 9

فصل اول ـ تأثير جهاني شدن فرهنگ بر فرهنگ‌ها از منظر تئوري

مقدمه......................................................................................................... 13

1-1 ويژگي‌ها و تأثيرگذاري فرايند جهاني شدن................................................ 14

1-2 بعد فرهنگي....................................................................................... 15

1-3 ديدگاه‌هاي موجود در عرصه‌ي جهاني شدن.............................................. 18

1-3-1 جهاني شدن به مثابه يك پروژه (جهاني‌سازي).................................. 19

1-3-2 جهاني شدن به مثابه پروسه يا فرايند.............................................. 20

1-3-3 جهاني شدن هم پروسه و هم پروژه................................................ 21

1-3-4 آنتوني گيدنز............................................................................... 23

1-3-5 جان تاملينسون.......................................................................... 25

1-3-6 رولند رابرتسون........................................................................... 28

پي‌نوشت‌ها................................................................................................. 33

فصل دوم ـ جهاني شدن فرهنگ و تأثير آن فرهنگ‌ها در عرصۀ واقعيت

مقدمه......................................................................................................... 37

2-1- ارتباطات و جهاني شدن فرهنگ............................................................ 38

2-1-1- گسترش ارتباطات و تكنولوژي اطلاعات........................................... 39

2-1-2- اينترنت و جهاني شدن................................................................ 41

2-1-3- فرهنگ، ارتباطات....................................................................... 42

2-2- مصرف‌گرايي...................................................................................... 43

2-2-1- رابطه‌ي مصرف‌گرايي و جهاني شدن............................................... 43

2-2-2- ارتباطات، رسانه‌ها، فرهنگ‌هاي محلي.......................................... 45

پی­نوشت­ها................................................................................................. 51

فصل سوم ـ تأثير جهاني شدن فرهنگ بر فرهنگ ژاپن

مقدمه......................................................................................................... 53

3-1- گسترش انديشه نو در ژاپن.................................................................. 55

3-1-1- تأثيرپذيري نخبگان روشنفكر از جهاني شدن فرهنگ.......................... 57

3-1-2- وضعيت زنان در ژاپن.................................................................... 58

3-1-3- جهاني شدن فرهنگ و فرهنگ خانواده در ژاپن................................. 60

3-1-4- مصرف­گرایی و فرهنگ عامه.......................................................... 61

3-2- ساختار فرهنگي ژاپن و جهاني شدن فرهنگ.......................................... 65

3-2-1- اعتقادات، ارزش‌ها و باورها........................................................... 65

3-2-2- سنت‌هاي اجتماعي................................................................... 67

3-2-3- گرايشات فرهنگي (آداب و رسوم، سنن و اعياد)............................... 68

3-2-4- تئاتر و سینما............................................................................. 70

3-2-5- زبان و ادبيات ژاپني..................................................................... 73

3-2-6- هنر در ژاپن............................................................................... 75

پي‌نوشت‌ها................................................................................................. 78

فصل چهارم ـ تأثير جهاني شدن فرهنگ بر فرهنگ ايران

مقدمه......................................................................................................... 83

4-1- شاخص‌هاي جهاني شدن فرهنگ در ايران معاصر..................................... 85

4-1-1- رشد و گسترش فن‌آوري‌هاي اطلاعات و ارتباطات.............................. 85

4-1-2- نخبگان روشنفكر و جهاني شدن فرهنگ......................................... 88

4-1-3- جهانی شدن و ارزش­های خانواده.................................................. 91

4-2- ساختار فرهنگي................................................................................ 93

4-2-1- عناصر هويت ايراني.................................................................... 94

4-2-2- تأثير جهاني شدن فرهنگ بر شكل‌گيري گفتمان‌هاي هويتي............... 95

4-2-3- مشكلات و منازعه‌هاي هويتي...................................................... 96

4-2-4- معضل سازگارسازي عناصر هويتي................................................ 98

4-3- جهاني شدن فرهنگ و هنر در ايران....................................................... 99

4-3-1- تئاتر در ايران.............................................................................. 99

4-3-2- موسيقي................................................................................ 101

4-3-3- سينماي ايران.......................................................................... 102

پي‌نوشت‌ها................................................................................................ 106

نتيجه‌گيري................................................................................................ 111

منابع........................................................................................................ 117