فصل اول: فرمالدئید و کاربرد آن

در فصل نخست این کتاب سعی شده بیشتر در مورد شیمی فرمالدئید، ماهیت آن و رزین هایی که بر پایه فرمالدئید ساخته می‌شوند و همچنین رزین‌هایی که فاقد فرمالدئید و به تبع آن بدون انتشار گازهای آلاینده هستند بحث شود. فرمالدئید ترکیبی شیمیایی با فرمول   CH2O  است که در رده‌بندی مواد آلی، ساده‌ترین آلدئید به شمار می‌رود. فرمالدئید را معمولاً از تریوکسان و پلیمر پارافرمالدئید به دست می‌آورند. همچنین قسمتی از این فصل در مورد مضرات این آلاینده و خطراتی که جامعه را متوجه می‌سازد، مباحثی ارائه شده است. فرمالدئید به صورت گاز، سمی بوده و محرک قوی مخاط چشم، نای و بینی می‌باشد و بر اثر تماس زیاد دست‌ها با محلول غلیظ فرمالدئید، پوست خشن و سخت می‌گردد

فصل دوم: انتشار فرمالدئید

فصل دوم این کتاب مختصری از آلودگی‌های مکان‌های سربسته و همچنین منابعی در این مکان‌ها از خودشان آلودگی منتشر می‌کنند بیان شده است. منابع انتشار فرمالدئید به ویژه در رزین‌های فرمالدئیدی مورد بحث قرار گرفته است. همچنین در مورد اهمیت و مضرات آن بحث شده است. نتایج محققین حاکی از این است که انتشار گاز فرمالدئید از فرآورده‌های چوبی تأثیرات نامطلوبی بر روی انسان‌ها گذاشته، تا آنجا که این ماده را در ردیف آلاینده‌های سرطان‌زا معرفی کرده و استنشاق آن را همراه با سوزش بینی، گلو، اختلال در تنفس و تأثیر بر روی ژن‌ها دانستند. از فرمالدئید در فرآورده‌های مرکب چوبی در بخش سنتز رزین‌های مصنوعی، آن هم به عنوان واکنش دهنده به میزان زیادی استفاده می‌شود و حدود 95 % این فرآورده‌ها با استفاده از رزین‌های بر پایه فرمالدئید ساخته‌ می‌شوند. بعلاوه، امروزه این فرآورده‌ها جزئی از وسایلی شدند که انسان‌ها خصوصاً در مکان‌های سربسته با آنها سروکار داشته و در تماس با آنها هستند. فرایند انتشار این آلاینده خطرناک از فرآورده‌های چوبی در طی دو مرحله اصلی، در حین پرس محصولات و در هنگام سرویس، صورت می‌گیرد و تا زمانی‌که این فرآورده‌ها در سرویس وجود داشته باشند این گاز نیز آزاد شده و متعاقباً سلامتی افراد را به خطر می‌اندازد.

فصل سوم: روش‌های اندازه‌گیری انتشار فرمالدئید از فرآورده‌های چوبی

برای مطلع شدن از میزان انتشار فرمالدئید از فرآورده‌های مرکب چوبی لازم است تا از روش‌های‌ محاسبه میزان فرمالدئید آزاد شده استفاده کنیم. اندازه‌گیری میزان گاز منتشر یافته از پانل‌ها یا بصورت مستقیم یا بصورت غیر مستقیم محاسبه می‌شود. در کشورهای مختلف دنیا روش‌های زیاد و متفاوتی برای اندازه‌گیری میزان انتشار گاز فرمالدئید از پانل‌های چوبی وجود دارد. مثلاً در کشورهای اروپایی از روش‌های محفظه، آنالیز گازی، فلاسک و پرفوراتور، در کشورهای ژاپن و استرالیا از روش‌های دسیکاتور و محفظه کوچک و در کشورهای آمریکایی از روش محفظه بزرگ برای تعیین میزان انتشار فرمالدئید از محصولات استفاده می‌کنند. روش‌های دیگری هم برای تعیین انتشار فرمالدئید وجود دارد که یا بصورت توافقی بین کشورها و آزمایشگاه‌ها استفاده شده یا بر اساس خصوصیت خاصی که دارند استفاده می‌‌شوند. از این قبیل می‌توان روش‌های کروماتوگرافی گازی، محفظه 1 و 20 متر مکعبی، FLEC، تیترسنجی و رنگ‌سنجی، و مدل تحلیلی عمومی و مدل ریاضی را نام برد. هر یک از روش‌های مذکور خصوصیات خاصی داشته و ادعای اینکه بکارگیری کدام روش ساده‌تر بوده و کدام روش سخت‌تر است، دشوار است. ولی بر اساس تحقیقات کاربرد روش دسیکاتور و محفظه آسانتر بوده و روش کروماتوگرافی گازی روشی حساس می‌باشد.

فصل چهارم: عوامل موثر در انتشار فرمالدئید

برای کاهش انتشار فرمالدئید لازم است تا قبل از آن عواملی که بر انتشار فرمالدئید مؤثرند را شناسایی کرد. عوامل زیادی بر انتشار فرمالدئید از فرآورده‌های مرکب چوبی دخالت دارند، که طبق تحقیقات انجام شده مهم‌ترین آنها عبارتند از، نسبت مولی اوره به فرمالدئید، رطوبت نسبی و دمای محیطی که پانل در آن قرار می‌گیرد، نوع رزین و مقدار هاردنر، ضخامت و دانسیته فرآورده و میزان رطوبت کیک، و نیز گذشت زمان بر میزان انتشار مؤثر می‌باشد. محیطی که فرآورده در آن قرار دارد یکی از عوامل مهم انتشار فرمالدئید می‌باشد.

فصل پنجم: روش‌های کاهش انتشار فرمالدئید از فرآورده‌های چوبی

پژوهشگران برای حل مشکل انتشار فرمالدئید تلاش‌های زیادی کردند، که به نتایج قابل توجهی هم دست یافته‌اند. برای این موضوع محققین چند راه کلی برای کاهش انتشار پیشنهاد دادند که عبارتند از: اصلاح رزین‌های فرمالدئیدی و جایگزین کردن این رزین‌ها؛ تغییراتی که در حین تولید فرآورده باید ایجاد کرد از قبیل تغییر دمای محیط و متغیرهای پرس؛ اقداماتی که بعد از تولید فرآورده اعمال می‌شود مثل روکش‌کردن، رنگ‌کردن پانل، ایجاد تهویه مناسب، و متعادل کردن دمای محیطی که پانل در آن قرار می‌گیرد؛ استفاده از فناوری‌های جدید به عنوان راه حل مناسبی برای کاهش انتشار فرمالدئید از فرآورده‌های چوبی. دانشمندان بهترین روش برای کاهش انتشار فرمالدئید از فرآورده‌های مرکب چوبی را جایگزین کردن رزین‌های بر پایه فرمالدئید با رزین‌های دوست‌دار طبیعت از قبیل رزین‌های تاننی، PMDI، رزین‌های روغنی مثل سویا، رزین‌های اپوکسی و چسب‌های لیگنینی، و همچنین رزین‌های هیبریدی اعلام کردند.

فصل ششم: استانداردها، کلاس‌ها و محدودیت‌های انتشار فرمالدئید

در کشورهای مختلف جهان، هر کشور دارای خصوصیات منع و محدوده خاصی برای میزان انتشار گاز از فرآورده‌های چوبی است، که سازمان‌های زیربط برای آن منطقه تعیین می‌کنند. استاندادهایی که در ژاپن برای محدود کردن میزان انتشار وجود دارد، کلاس‌های F**، F***  و F**** است که محدودیت انتشار این استانداردها از 5/1 یا بیشتر از mg/L 5/1 برای F** تا 3/0 یا کمتر از mg/L 3/0 برای F**** می‌باشد. در کشورهای اروپایی نیز چنین کلاس‌هایی مثل E2، E1 و E0 وجود دارد. محدوده استانداردهای اروپایی از 1/0 یا کمتر از ppm 1/0 برای کلاس E1 و بیشتر از ppm 1/0 برای کلاس E2 اندازه‌گیری شده با روش محفظه است. محدودیت‌های انتشار فرمالدئید در استاندارد آمریکا بین 2/0 تا ppm 3/0 است.