يخبندان و سرمازدگي يکي از بلاياي طبيعي زيان‌بخش است که سالانه به بخش‌هاي مختلف از جمله کشاورزي ، راه و راه‌سازي، حمل و نقل و . . . خسارت‌هاي قابل توجهي وارد مي‌کند. البته نمي‌توان اين پديده را به طور مطلق زيان‌بخش در نظر گرفت، زيرا در مواردي هم‌چون نياز سرمايي که لازمه تکميل نمودن چرخه فنولوژي دسته‌اي از محصولات زراعي و باغي مي‌باشد، اهميت زيادي دارد. با اين حال، در بيشتر مواقع اين پديده به عنوان يک پديده اقليمي و هواشناسي زيان‌بخش مطرح است که موجب خسارات زيادي به بخش کشاورزي مي‌شود. عدم وجود منبعي به روز و کامل در مورد همه جنبه‌هاي يخبندان و سرمازدگي مؤلفين را بر آن داشت تا با استفاده از مطالعات اخير صورت گرفته در اين زمينه، منبعي جديد و موثق تهيه نمايند. يخبندان و سرمازدگي پديده‌اي پيچيده بوده و در اين کتاب در چندين بخش از ديدگاه‌هاي مختلف به آن پرداخته شده است. در فصل اول کتاب ابتدا اشاره‌اي به پديده يخبندان و سرمازدگي مي‌شود. در ادامه تفاوت بين يخبندان و سرمازدگي مشخص شده و به مروري گذرا بر روش‌هاي مبارزه با اين پديده پرداخته خواهد شد. سپس عوامل موثر بر تشديد يا تضعيف اين پديده مورد بحث قرار مي‌گيرد. از طرف ديگر، اهميت اين پديده از ديدگاه اقتصادي و همچنين تاريخچه مقابله با آن نيز موضوع فصل اول مي‌باشد. شناخت سازوکارهاي انتقال انرژي که پايه‌اي براي درک پديده يخبندان و مقابله با آن مي‌باشد، موضوع فصل دوم است. از آنجا که عمده خسارت يخبندان و سرمازدگي در بخش کشاورزي و باغداري بوده و شناخت سازوکارهاي فيزيولوژيکي و دماهاي بحراني که باعث خسارت به گياه مي‌شوند لازم و ضروري است، در فصل سوم به بحث فيزيولوژيکي و دماهاي بحراني پرداخته خواهد شد. در فصل چهارم سازوکارهاي سلولي موثر در اين پديده براي شناخت دقيق‌تر راه‌هاي خسارت مورد بحث قرار گرفته که خسارت‌هاي مستقيم و غير مستقيم را مورد واکاوي قرار مي‌دهد. يکي از عوامل زيستي موثر بر تشديد يا کاهش يخبندان و سرمازدگي هسته‌هاي يخي و باکتري‌هاي مولد هسته يخي هستند که در فصل پنجم به آن پرداخته شده و منابع مطالعاتي جديدي در اين باره نيز ارائه شده است. پديده يخبندان و سرمازدگي عمدتاً پديده‌اي هواشناسي و اقليمي بوده و بر بخش‌هاي هوايي گياهان تاثير مي‌گذارد، ولي در فصولي که گياه داراي فعاليت نيست و همچنين در بخش‌هايي مثل راه سازي و حمل و نقل، يخبندان خاک نيز مي‌تواند مشکل ساز باشد، از اين رو، در فصل ششم پيرامون رژيم دمايي و يخبندان در خاک بحث خواهد شد. پيش آگاهي و آماده نمودن کاربراني که يخبندان به آن‌ها خسارت مي‌زند، به‌ويژه کشاورزان و باغداران، همچنين پيش بيني و پايش يخبندان امري ضروري است، از اين رو در فصل هفتم پيش بيني و پايش يخبندان به تفصيل مورد بحث قرار مي‌گيرد. با مقدماتي که در مورد پديده يخبندان در هفت فصل گذشته به آن پرداخته شد، در فصل هشتم راهکارهاي پيش‌گيرانه و به عبارتي راه کارهاي غير فعال مقابله با يخبندان و سرمازدگي مورد بحث قرار گرفته است. در فصل نُهم روش‌هاي فعال مقابله با يخبندان مورد بحث و تحليل قرار گرفته است که در صورتي که اين پديده رخ دهد چه اعمالي بايد انجام شود تا شدت خسارت ناشي از يخبندان و سرمازدگي کاهش يابد. بعد از بحث کامل پيرامون پديده يخبندان و سرمازدگي در نُه فصل اول، موضوع فصل دهم وضعيت يخبندان و سرمازدگي در گستره ايران است تا ديد کافي و کامل از مناطق مستعد آن به خوانندگان محترم ارائه شود. بايد در نظر داشت پديده يخبندان يا سرمازدگي اگر به طور مطلق در نظر گرفته شود خسارتزا مي‌باشد ولي همين سرما در صورتي که رخ ندهد مراحل فنولوژيکي خيلي از گياهان که براي استراحت خود نياز به سرما دارند تکميل نخواهد شد، بنابراين در فصل يازدهم از ديدگاه متفاوتي به بحث سرما توجه شده و نياز سرمايي گياهان مورد تحليل و بررسي قرار گرفته است. وقوع تغيير اقليم باعث ايجاد تغييراتي در اکثر بخش‌هاي زيست محيطي شده است که يخبندان و سرمازدگي نيز از اين امر مستثني نبوده‌اند. تاثير تغيير اقليم بر شدت يخبندان، سرمازدگي، نياز سرمايي و طول دوره فصل رشد نيز که به نوعي موضوع جديد و به روز در زمينه مطالعات اقليمي و هواشناسي مي‌باشد موضوع فصل نهايي و دوازدهم کتاب است.

لازم به ذکر است چاپ نخست کتاب« حفاظت گیاهان از سرمازدگی و یخبندان »با شمارگان 1000 نسخه و در 306 صفحه در قطع وزیری و به بهای 20000 تومان از سوی سازمان انتشارات جهاددانشگاهی در دسترس مخاطبان قرار گرفته است.

 فصل اول – مقدمه و کلیات/1

فصل دوم – سازوکارهای انتقال انرژی/29

فصل سوم – خسارت یخبندان: فیزیولوژی و دماهای بحرانی/51

فصل چهارم – سازوکارهای مرتبط با خسارات سلولی در اثر سرمازدگی ویخزدگی در گیاهان/73

فصل پنجم – هسته‌های یخ و باکتری‌های مولد هسته یخ/93

فصل ششم – رژیم دمایی و یخبندان در خاک/111

فصل هفتم – پیش بینی و پایش یخبندان/123

فصل هشتم – روش‌های حفاظت غیر فعال یخبندان/143

فصل نهم – روش‌های فعال مقابله با یخبندان/167

فصل دهم – بررسی یخبندان و سرمازدگی ور گستره ایران/209

فصل یازدهم – مقدمه‌ای بر نیاز سرمایی گیاهان/227

فصل دوازدهم- تأثیر تغییر اقلیم بر یخبندان و طول دوره فصل رشد/243

منابع و مأخذ/262