غرض اصلی از تالیف مجموعه حاضر رفع برخی خلاهای مشهود در سلسله مباحث مدیریت اسلامی بوده و مؤلف تمام همت و تلاش خویش را مصروف این مهم نموده است. بنابراین در گام اول و در مجلّد اول این اثر مبادرت به طرح موضوعات پایه‌ای همچون مدیریت در پرتو قرآن و نهج البلاغه، خداشناسی و خداباوری، جایگاه آخرت گرایی در مدیریت اسلامی، عدالت و توسعه از دیدگاه نهج البلاغه، اخلاق کارگزاران، تبیین ویژگی های مدیران، شناسایی آفات مدیریت و نهایتاً طرح موضوع عقلانیت و جایگاه آن در نظام های اسلامی و غربی در یازده فصل و در مجلد حاضر به طرح مباحث پیشرفته مدیریت اسلامی از جمله جایگاه انسان شناسی در سازمان و مدیریت، نگاه نهج البلاغه به نظریه تصمیم، عدالت و نقش آن در مدیریت سازمان، مقوله های امنیت در نهج البلاغه، موانع اقتصادی عدالت و امنیت از منظر امام علی (ع)، آزادی و مسئولیت از منظر نهج البلاغه، مبانی خط مشی گذاری در سیاست از دیدگاه نهج البلاغه و نیز جلوه های جامعه آرمانی در بستر ساختار جامعه شناختی برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترای مدیریت نموده است. 

فصل اول: جایگاه انسان‌شناسی در سازمان و مدیریت از دیدگاه اسلام و غرب........... 11

مقدمه.................................................................................................. 11

تعريف انسان‌شناسي.................................................................................. 12

محورهاي بحث انسان‌شناسي اثرگذار بر علم مديريت........................................... 12

آفرينش انسان......................................................................................... 13

آفرينش انسان از ديدگاه اسلام و غرب............................................................ 13

ارزيابي آفرينش انسان............................................................................... 14

هدف از زندگي انسان................................................................................ 17

هدف از زندگي از ديدگاه اسلام و غرب............................................................ 17

ارزيابي هدف از زندگي انسان....................................................................... 18

طبيعت انسان......................................................................................... 19

طبيعت انسان از ديدگاه اسلام و غرب............................................................. 20

قرآن كريم و طبيعت انسان......................................................................... 22

ارزيابي سرشت و طبيعت انسان.................................................................... 23

حقيقت انسان......................................................................................... 24

حقيقت انسان از ديدگاه اسلام و غرب............................................................. 25

حقيقت انسان از منظر قرآن كريم.................................................................. 26

ارزيابي حقيقت انسان................................................................................ 26

انسان‌محوري( اومانيسم)............................................................................. 27

معاني انسان محوري................................................................................. 27

پيشينة انسان‌محوري................................................................................. 28

مؤلفه‌هاي اومانيسم................................................................................... 29

خدا محوري............................................................................................ 31

ارزيابي انسان محوري................................................................................ 32

نتيجه‌گيري............................................................................................ 34

فصل دوم: نگاه نهج‌البلاغه به نظریه تصمیم....................................................... 37

مقدمه.................................................................................................. 37

تعريف موضوع مورد مطالعه و تبيين اهميت...................................................... 38

تعريف مفاهيم و واژگان.............................................................................. 39

رويكردهاي ‌تصميم‌گيري............................................................................. 39

پوزيتويسم منطقي.................................................................................... 41

تاريخچة پوزيتويسم منطقي........................................................................ 41

پوزيتويسم منطقي و متافيزيك..................................................................... 41

پوزيتويسم منطقي و اخلاق......................................................................... 42

پوزيتويسم منطقي و اصل تحقيق‌پذيري.......................................................... 42

ابعاد فراتئوريك....................................................................................... 43

1- نظرية رفتار اداري................................................................................ 43

2- عناصر تئوريك و فراتئوريك نظريه رفتار اداري.............................................. 45

3- ارزيابي عناصر اصلي نظريه اداري از ديدگاه نهج البلاغه................................... 45

تأكيد نهج البلاغه بر عقلانيت و ارزش بي نظير آن.............................................. 46

تأكيد نهج البلاغه بر عقلانيت ابزاري (عقل معاش(.............................................. 46

تأكيد نهج البلاغه بر عقلانيت اخلاق و ارزش ها.................................................. 46

تأكيد نهج البلاغه بر عقلانيت مبدأ و معاد فلسفه زندگي....................................... 48

تأكيد نهج البلاغه بر نفس و مراتب آن به عنوان عامل مؤثر بر رفتار.......................... 51

نقش قلب و ايمان بر رفتار آدمي................................................................... 52

تأثير شهوات بر رفتار آدمي.......................................................................... 53

تأثير عقل بر رفتار.................................................................................... 53

فصل سوم: عدالت و نقش آن در مدیریت سازمان................................................ 55

مقدمه.................................................................................................. 55

مفهوم عدالت در نظریه های محققان.............................................................. 55

مفهوم لغوی عدالت................................................................................... 57

عدالت در سازمان ها................................................................................. 57

عوامل ایجاد کننده  بی عدالتی.................................................................... 59

انواع عدالت در سازمان ها........................................................................... 59

عوامل موثر بر درک عدالت.......................................................................... 62

چرا و چه کسانی از عدالت گریزانند ؟............................................................. 62

آثار بی عدالتی و تبعیض در سازمان............................................................... 66

فصل چهارم: مقوله امنیت در نهج‌البلاغه........................................................... 69

مقدمه................................................................................................... 69

1- امنیت معنوی..................................................................................... 71

2- امنیت سیاسی.................................................................................... 73

3- امنیت اقتصادی................................................................................... 76

4- امنیت فرهنگی.................................................................................... 80

علل و زمینه‏های برقراری بحران و فقدان امنیت فرهنگی....................................... 82

فصل پنجم: موانع اقتصادی عدالت و امنیت از منظر امام علی(ع)........................... 87

مقدمه.................................................................................................. 87

موانع اقتصادی در تحقّق عدالت و امنیت.......................................................... 88

1- آزادی اقتصادی و اقتصاد آزاد................................................................... 88

2- استثمار............................................................................................ 89

3- انحصارگرایی...................................................................................... 90

4- اسراف.............................................................................................. 90

5- شیوه نادرست درآمد............................................................................. 91

6- رواج تکاثر و افزون خواهی....................................................................... 92

7-  فقدان تفکّر حکومتی مطلوب در بین مردم.................................................. 92

8-  رواج رشوه پردازی و رشوه گیری.............................................................. 93

نتیجه گيري........................................................................................... 93

فصل ششم: آزادی و مسئولیت از منظر نهج‌البلاغه.............................................. 97

مقدمه.................................................................................................. 97

آزادی ـ آزادی فلسفی................................................................................ 98

انواع آزادی............................................................................................. 99

آزادی ـ آزادی های سیاسی....................................................................... 102

آزادی ـ آزادی بیان (انتقاد(....................................................................... 107

آزادی ـ آزادی معنوی.............................................................................. 111

راهکارهای حضرت علی(ع) برای نایل شدن به آزادی معنوی................................ 112

کلید نجات از هرگونه بندگی (رسیدن به آزادی معنوی)..................................... 112

عبادت آزادگان...................................................................................... 113

راز آزادی............................................................................................. 114

مسئولیت و رابطه آن با آزادی.................................................................... 115

احساس مسئولیت رهبران صالح نسبت به سرنوشت جامعه.................................. 116

تقسیم مسئولیت ها براساس ارزیابی استعدادها و ضوابط..................................... 120

تقسيم مسئوليت هاي قضات، معيارها و ضوابط................................................ 123

احساس مسئوليت نسبت به عملكرد كارگزاران و زيردستان خود........................... 123

فصل هفتم: بررسی موانع نوآوری در نهج‌البلاغه................................................. 131

مقدمه................................................................................................ 131

نوآوري (ابداع، بدعت(.............................................................................. 132

موانع نوآوري و شکوفايي........................................................................... 135

روزمرگي و بينش روزمره داشتن.................................................................. 136

تقديرگرايي و تلقين پذيري....................................................................... 138

تحجر و مطلق نگري............................................................................... 139

استبداد زدگي و خودکامگي....................................................................... 141

پيش داوري و ظن محوري........................................................................ 143

قانون گريزي و رابطه مداري...................................................................... 144

مصلحت انديشي و محافظه کاري................................................................ 145

حقارت نفس و تحقير پذيري...................................................................... 147

جدي نگرفتن کار و مشارکت گريزي............................................................ 149

ناداني و نا آگاهي................................................................................... 150

احساس کمبود و نداري............................................................................ 152

احساس نا امني و اضطراب زايي.................................................................. 153

القاء پذيري و انتقاد ناپذيري...................................................................... 155

تقليد کورکورانه و سرخوردگي.................................................................... 156

اسارت پذيري و آزادي نداشتن................................................................... 158

نتیجه گيري......................................................................................... 159

فصل هشتم: نهج‌البلاغه و مبانی خط‌مشی‌گذاری در سیاست................................ 162

اهداف حکومت در نهج البلاغه.................................................................... 162

عدالت................................................................................................ 162

امنيت................................................................................................. 165

رفاه و آسايش........................................................................................ 165

تربيت................................................................................................. 166

اصول حاکم بر خط مشى گذارى................................................................. 168

تلفيق قاطعيت با نرمش........................................................................... 173

عدالت اجتماعى..................................................................................... 173

عدالت اقتصادى..................................................................................... 174

عدالت قضايى (اجراى دقيق عدالت)............................................................. 174

تاکيد بر استقلال دستگاه قضايى................................................................. 175

تبعيض ستيزى...................................................................................... 175

امنيت................................................................................................. 176

آزادى................................................................................................. 176

آزادى احزاب و گروه ها............................................................................. 177

پرهيز از خشونت و خونريزى...................................................................... 177

شورا و نفى استبداد و انتقاد پذيرى حکومت.................................................... 178

نفى انحصارطلبى و ريشه کن سازى عوامل آن................................................. 178

نفى آزار و شکنجه.................................................................................. 179

تعادل................................................................................................. 179

توسعه و اصلاحات اجتماعى....................................................................... 179

فصل نهم: جلوه‌های جامعه آرمانی ازمنظر نهج‌البلاغه دربستر ساختار جامعه‌شناختی182

مقدمه................................................................................................ 182

ساختار تخيل جامعه شناختي.................................................................... 183

هستي شناسي اجتماعي........................................................................... 184

ايستايي شناسي اجتماعي......................................................................... 184

پويايي شناسي اجتماعي........................................................................... 185

اصول جامعه شناسي............................................................................... 186

اصول جامعه شناسي............................................................................... 185

مفهوم تحليلي ديالکتيک.......................................................................... 187

هستي شناسي اجتماعي در نهج البلاغه......................................................... 188

روابط متقابل فرد و جامعه (فرايند اجتماعي شدن)........................................... 189

ايستايي شناسي اجتماعي در نهج البلاغه....................................................... 189

عناصر تقسيم اجتماعي کار........................................................................ 190

ساخت سياسي و اجتماعي جامعه آرماني در نهج البلاغه..................................... 195

حق شهروندي و حق قشربندي................................................................... 197

رابطه متقابل انسان و جامعه (اصالت فرد يا جامعه).......................................... 198

تقدم منافع عموم مسلمين......................................................................... 201

ابعاد عدالت اجتماعي در نهج البلاغه............................................................ 202

پويايي شناسي اجتماعي در نهج البلاغه........................................................ 204

مراحل و فرايند دگرگوني.......................................................................... 206

شرايط ذهني جامعه آرماني....................................................................... 208

فرجام دگرگوني..................................................................................... 210

موانع دگرگوني...................................................................................... 210

تکانه رشد............................................................................................ 211

منابع........................................................................................................ 214