کتاب حمام‌های تاریخی اردبیل به زبانی ساده به جمع بندی و ارائه اطلاعات و مطالعات کلی و در زمینه حمام های تاریخی پرداخته شده و سپس ارائه تصاویر، پلان ها، مقاطع، جزئیات و کروکی های حمام های تاریخی شهر اردبیل با هدف معرفی و شناخت این موضوع در عرصه ای وسیع تر صورت گرفته و جداول تیپولوژی مربوط به حمام های دوره صفویه و قاجار موجود در اردبیل به همراه جمع بندی ویژگی های این حمام ها ارائه شده است.

کتاب قابلیت استفاده به عنوان راهنمایی برای مسئولین، دانشجویان، محققان، علاقه مندان و تمامی نهادهای مرتبط با بحث اماکن تاریخی در رشته های مختلف دانشگاهی را دارد.

فهرست

پیشگفتار. 13

فصل1: حمام شناسی.. 15

1-1-چگونگی پیدایش حمام­ها 17

1-2-حمام در ایران. 19

1-3- انواع حمام­ها 23

1-3-1- گرمابه­های درون شهری.. 23

1-3-2- گرمابه­های بین راهی.. 26

1-3-3- گرمابه­های روستایی.. 26

1-3-4- گرمابه­های درمانی.. 26

1-3-5- گرمابه­های خصوصی.. 27

1-3-6- گرمابه­های عمومی.. 27

1-4- افراد شاغل در حمام­ها 27

1-5- حمام­های سنتی حافظ سلامت، عامل درمان. 28

فصل2:معماری حمام­ها 31

2-1-1- فضاهای مختلف حمام­های تاریخی.. 32

2-1-1-1-سردر 33

2-1-1-2- هشتی.. 33

2-1-1-3- بینه. 33

2-1-1-4- دالان. 34

2-1-1-5- میاندر 34

2-1-1-6- گرمخانه و خلوت.. 34

2-1-1-7- خزینه. 34

2-1-1-8- چال حوض... 34

2-1-2-معماری داخلی و تزیین در حمام. 35

2-2-نحوهی استقرار حمام­ها 39

2-3-تاثیر عوامل اقلیمی بر معماری حمام. 39

2-3-1-اقلیم گرم و خشک... 40

2-3-2- اقلیم گرم و مرطوب.. 40

2-3-3- اقلیم سرد و خشک... 41

2-3-4- اقلیم معتدل و مرطوب.. 42

2-3-5- تفاوت پلان گرمابه­ها با تفاوت اقلیم. 42

2-4-مصالح مصرفی در معماری حمام­ها 43

2-5-نمونه­های معماری حمام­های ایران. 45

2-5-1- حمام گنجعلیخان. 45

2-5-2- حمام خان کاشان. 48

2-5-3- حمام نوبر تبریز. 50

2-5-4- حمام وکیل شیراز 51

2-5-5- حمام علیقلی آقا اصفهان. 55

فصل3: حمام­های تاریخی شهر اردبیل.. 59

3-1- حمام­های تاریخی اردبیل.. 59

3-2-مکانیابی حمام­های تاریخی اردبیل.. 60

3-3-لیست حمام­های تاریخی اردبیل، قدمت و کاربری کنونی آن­ها 61

فصل4: معماری حمام­های تاریخی شهر اردبیل.. 71

4-1-معماری حمام­های اردبیل.. 71

4-1-1-حمام ابراهیم آباد. 71

4-1-2-حمام یعقوبیه. 80

4-1-3-حمام  سیدآباد. 87

4-1-4-حمام ملاهادی.. 94

4-1-5-حمام منصوریه. 98

4-1-6-حمام اوچ‌دكان. 101

4-1-7-حمام پير. 103

4-1-8-حمام حاج شيخ. 104

4-1-9- حمام پیرزرگر. 109

4-1-10-حمام آقانقی (ظهیرالاسلام) 123

4-1-11-حمام محمدیه. 130

4-1-12-حمام میرزاحبیب (حمام نور) 133

4-2- تحلیل و مقایسه حمام­های تاریخی اردبیل با دیگر شهرها 135

پیوست1. 145

پیوست2. 149

پیوست3. 153

منابع.. 157