کتاب «بیوتکنولوژی راهی به سوی تامین نیازهای متنوع پیش رو» تالیف دکتر عبدالرضا باقری توسط انتشارات جهاددانشگاهی مشهد به چاپ رسیده است.

به گزارش روابط عمومی سازمان انتشارات جهاددانشگاهی، دکتر عبدالرضا باقری استاد دانشگاه فردوسی مشهد، توسعه رشته بیوتکنولوژی را در بعد آموزش عالی در دانشگاه ها مورد توجه دانست و افزود: طی ده سال گذشته این رشته ها در اکثر دانشگاه های بزرگ کشور تا مقاطع دکتری راه اندازی شده یا در حال راه اندازی است.

وی هدف از ارائه رشته بیو تکنولوژی گیاهی در دانشگاه ها را آشنا يي دانشجویان با اصول و مبانی این رشته خواند و در خصوص محتوای این کتاب گفت: این کتاب بر مبنای سر فصل مصوب این درس شش فصل تنظیم شده است.

دکتر عبدالرضا باقری در ادامه به ارزیابی موقعیت بیو تکنولوژی در جهان اشاره کرد و افزود: روند فعلی بیوتکنولوژی گیاهی به این صورت است که سطح زیر کشت و ارزش محصولات بیوتکنولوژی در حال افزایش است و روز به روز بازارهای جدیدی خصوصا در کشورهای در حال توسعه ایجاد می شود.

وی اضافه کرد: تا کنون حدود 70 محصول بیوتکنولوژی در ایالات متحده به صورت تجاری درآمده اند که دارای ویژگی های مفیدی هستند.

استاد دانشگاه فردوسی مشهد در رابطه با وضعیت این تکنولوژی در کشورهای در حال توسعه گفت: برخی معتقدند بیوتکنولوژی به هیچ طریقی برای کشورهای در حال توسعه مفید نیست ولی عده زیادی اعتقاد دارند بیوتکنولوژی در توسعه کشورهای فقیر بسیار موثر است. البته در حال حاضر قدرت بیوتکنولوژی تنها در چند کشور محدود متمرکز شده است و در سایر کشورها این علم هنوز در مراحل تحقیقاتی و شروع مرحله تجاری باقیمانده است.

دکتر عبدالرضا باقری همچنین به وضعیت بیوتکنولوژی در ایران اشاره کرد و گفت: موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی ایران به گونه ای است که در یک منطقه خشک و نیمه خشک کره زمین قرار گرفته است.

کشور ما در مقایسه با برخی از کشورها از نظر منابع آبی و زمین های کشاورزی غنی نیست و به سختی می توان احتیاجات غذایی جمعیت رو به رشد را تامین کرد.

وی افزود: از آنجایی که بیوتکنولوژ ی پدیده ای علمی است که می تواند به صورت بالقوه در طیف وسیعی از فرآیندها یا محصولات مختلف به کارگرفته شود لذا ایجاد، توسعه و بومی کردن علوم پایه در رشته های مختلف بیوتکنولوژی در ایران از یک سو موجب گسترش و رشد این فناوری در کشور می شود و از سوی دیگر با ایجاد متحرک در سایر رشته های علمی و دیگر فناوری ها، بر رشد علمی، بسترهای لازم برای تولیدات مورد نیاز و همچنین ارتقای مهارت های نیروی انسانی در جامعه می انجامد.

استاد دانشگاه مشهد، در زمینه اهداف تولید غذایی بیشتر  و آسان تر بهره گیری از بیوتکنولوژی گفت: به کمک بیوتکنولوژی می توان ضمن ایجاد مقاومت به عواملی که باعث کاهش عملکرد می شوند نظیر تنش های زیستی و غیر زیستی و علف های هرز، روش هایی را برای بهبود راندمان گیاهی جهت  تولید غذای بیشتر یا تولید همان مقدار غذا با نهاده کمتر پیدا کرد و توانایی گیاهان برای رشد در خاک های فقیر، شور و سهی را بهبود بخشید.

وی در پایان در خصوص تفاوت روش های اصلاحی متداول با روش های به کار گرفته شده در بیوتکنولوژی گفت: علی رغم نقش اصلاح نباتات در جریان انقلاب سبز، تلاش های انجام شده برای تامین امنیت غذایی میلیون ها انسان گرسنه با موفقیت کامل همراه نبوده است. محدودیت های ژنتیکی در گذشته به علت در اختیار بودن منابع ژنتیکی کار آمد، بهبود ژنتیکی از راندمان بالایی برخوردار بود اما در حال حاضر به علت فقدان ژن هایی طبیعی مناسب که بتوان آنها را از طریق تلاقی های ژنتیکی منتقل کرد، اصلاح ژنتیکی ارقام با استفاده از روش های اصلاحی کلاسیک بسیار آهسته و متناسب با تقاضای مورد نیاز نیست و به نظر می رسد تامین کمی و کیفی غذا و هم چنین تولید فرایندهای گیاهی جدید با اتکای صرف به روش های کشاورزی کلاسیک رایج امکان پذیر نمی باشد.