مقدمه 17

فصل اول | کلیات سالمندشناسی 19

مفهوم سالمندی 19

اصطلاحات سالمندی 19

حقوق سالمندی 21

انواع خشونت علیه سالمندان 22

انواع خشونت روانی 22

منابع 24

فصل دوم | جنبه‌های اجتماعی سالمندی 25

مقایسه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه از جنبه‌های اجتماعی سالمندی 25

نگرش به سالمندی 25

اهمیت سالمندشناسی در دندانپزشکی 26

سالمندی در جهان 26

مسئله سالمندی جمعیت (Population Aging) 27

علل سالمند شدن جمعیت 27

شاخص سالمندی (Aging index) 29

ساختار سنی (Age structure) 29

تقسیمبندی سالمندان براساس ویژگی و توانایی فیزیکی 29

سالمندی در ایران 30

اثرات سالمندی بر اجتماع 31

هزینه‌های بخش سلامت و افزایش جمعیت سالمندی 31

روند تصاعدی هزینه‌های درمانی دوره سالمندی 31

بار اقتصادی بیماری‌ها 31

حفظ تندرستی سالمندان 32

پیام‌های بهداشتی برای حفظ سلامتی سالمندان 32

جلوگیری از پیری زودرس 33

کیفیت زندگی (8) 34

شاخص ارزیابی سلامت دهان سالمندان ( Geriatric Oral Health Assessment Index (GOHAI)) 34

عناصر اساسی   QOL(quality of life) 35

عوامل زوال QOL 35

پیشگیری از حوادث در سالمندان 36

منابع 37

فصل سوم | هزینه‌های خدمات بهداشتی 39

هزینههای خدمات بهداشتی درمانی سالمندان 39

بهداشت سالمندان 40

هزینههای مراقبت از سالمندان 40

ابعاد خدمات 41

راهکارهایی برای ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان 42

منابع 43

فصل چهارم | بهداشت روان و ارتباط با سالمند 45

اختلال در سلامت روان سالمند 45

علائم اختلال در سلامت روان سالمند 46

برخی عوامل که باعث اختلال در سلامت روان می‌شوند 46

دموگرافی افراد مسن با بیماری روانی 46

1. دمانس یا زوال عقل (Dementia ) 47

آلزایمر 47

پارکینسون 50

2. افسردگی 51

افسردگی ماژور(Major depression disorder) 52

3. اختلالات مصرف مواد 52

آرام بخشها و خوابآورها 53

اپیوئیدها 54

الکل 54

4. اسکیزوفرنی و دیگر اختلالات سایکوتیک 56

اسکیزوفرنیا (Schizophrenia) 56

5. اختلالات اضطرابی 58

انواع اختلالات اضطرابی 58

اختلال اضطرابی فراگیر GAD 58

اختلال وسواسی جبری OCD 59

فوبیا 59

بیماری پانیک 60

اختلال اضطرابی پس از ضایعه روانی PTSD 61

زروستومی ناشی از داروهای سایکوتروپیک 62

اختلال روانی، سلامت دهان، تغذیه 63

اختلالات روانی و درگیری TMJ 64

اختلالروانی و تروماهای غیر ارادی 64

منابع 66

فصل پنجم | فارماکولوژی سالمندی 69

فارماکولوژی سالمندی 69

مشکلات رایج مرتبط با مصرف دارو دربین سالمندان 69

تداخلات دارویی 70

معیار Beers (2) 70

تبعیت‌نکردن از دستور پزشک و خودداری از مصرف دارو 70

تعریف تبعیت از دارو 70

چند دارویی ( Polypharmacy) 71

تعریف 71

مشکلات مرتبط با چند دارویی 71

تغییرات مرتبط با فارماکودینامیک 72

تغییرات مرتبط با فارماکودینامیک 73

لیست داروهای شایع مصرفی در سالمندان 74

منابع 102

فصل ششم | سندرم‌ها و بیماری‌های شایع 103

تغییرات کلی بدن در روند افزایش سن 103

سندرومهای مطرح در سالمندی 105

تغییرات فیزیولوژیک در طی پروسه افزایش سن 105

کاردیووسکولار 105

Gastrointestinal 107

سیستم کلیه و مجاری ادراری 108

سیستم تنفسی 109

سیستم دفع ادرار 110

کبد 110

سیستم اندوکرین 111

سیستم ایمنی 111

سیستم خونرسانی 112

سیستم عصبی 112

سیستم عضلانی- اسکلتی 113

تغییرات دستگاه پوششی (پوست) 115

بیماری‌های عفونی 118

HIV 118

آنفلوانزا 118

پنومونی 118

ازدیاد فشار خون 120

اختلال دفع ادراری 121

اختلالات تنفس مرتبط با خواب 121

تغییرات سالمندی در دهان 128

تغییرات دندانی 128

تغییرات پریودنتال 129

تغییرات درعملکرد نرمال دهان 131

تغییرات مخاطی 132

منابع 134

فصل هفتم | درمان‌های دندانپزشکی در سالمندان 135

تدابیر دندانپزشکی 135

گرفتن تاریخچه 135

معاینه کلینیکی 135

دستورالعملهای کلی درمان 136

درمان ضایعات مخاطی 137

زخم‌های تروماتیک 137

لیکن پلان ( Lichen planus ) 138

واکنش لیکنوئید ( Lichenoid reaction ) 139

هایپرپلازی پاپیلاری (Papillary hyperplasia) 140

اپولیس فیشوراتوم (Epulis Fissuratum) 141

کاندیدیازیس (Candidiasis) 141

پمفیگوئید 143

پمفیگوس ولگاریس 144

هرپس 144

عفونت راجعه واریسلازوستر 145

درمان‌های اندودنتال 146

تغییرات ناشی از سن در پالپ 146

شکایت اصلی 147

یافتههای subjective 147

معاینات objective 148

معاینات رادیوگرافیک 148

ضایعات و بیماری‌های علامت دار غیروابسته به درمان‌های endodontic 149

پوزیشن بیمار و تعداد جلسات مورد نیاز در درمان‌های اندودنتیک 149

بیحسی 150

ایزولاسیون 151

طول کارکرد 151

داروهای داخل کانال 151

دندان‌های دارای روکش 151

درمان مجدد 152

تغییر رنگهای دندانی 152

دندان‌های پایۀ اوردنچر 153

ملاحظات پس از جراحی اندودنتیک 153

بیماری و درمان‌های پریودنتال در افراد مسن 153

اتیولوژی 154

طرح درمان 155

پیشگیری از بیماری‌های پریودنتال و حفظ سلامت پریودنتال در سالمندان 156

مواد ضد پلاک 158

درمان‌های ترمیمی در سالمندان 159

کموپروفیلاکتیک 161

ملاحظات دارویی 166

ملاحظات و تدابیر دندانپزشکی سیستمیک 167

ازدیاد فشارخون 167

قلبی عروقی 167

مشکلات انعقادی 168

پروفیلاکسی آنتی بیوتیک 170

منابع 171

فصل هشتم | بی‌دندانی 173

تأثیر بی‌دندانی روی تغذیه 174

4 فاکتور مؤثر در انتخاب نوع رژیم غذایی و وضعیت تغذیه‌ای 175

مسئله تحلیل ریج آلوئولار بعد از کشیدن دندان‌ها 175

استفاده از دنچر در سالمندان 176

عوامل موثر بر شکل‌گیری پلاک بر روی دنچر 176

مشکلات استفاده از دنچر 176

فاکتورهای اتیولوژیک دنچر استوماتیت 177

استوماتیت کاندیدیایی 177

فاکتورهای دندانی و پروتزی اثر گذار بر کیفیت زندگی  (OHRQOL) 177

منابع 181