استحصال آب، مجموعه‌ای از روش‌های بهره‌برداری از آب باران در نزدیکی محل بارش که به‌وسیله آن می‌توان آب موردنیاز هر مجموعه را بدون اتکا به سیستم‌های متمرکز آبرسانی از سطوح پوشش شده همان مجموعه و اطراف آن تأمین کرد.

امروزه باتوجه به افزایش روزافزون جمعیت و کمبود آب، موضوع استحصال آب باران در تمامی نقاط خشک دنیا مورد توجه واقع شده و تلاش بسیار و سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی از طرف مجامع بین‌المللی و دولت‌های محلی برای توسعه آن به‌عنوان راه‌حل مقابله با خشکی و خشکسالی درحال انجام است.

از آنجا که بارندگی و لو به مقدار کم تقریباً در همه‌جا اتفاق می‌افتد، قبل از اینکه به سیلاب تبدیل شود و یا در مسیر جریان خود دچار آلودگی شود، به کمک روش‌های استحصال آب می‌تواند جمع‌آوری و مورد استفاده قرار گیرد.

برخلاف سیستم‌های متمرکز و بزرگ مانند سدها که نیاز به سرمایه‌گذاری زیاد و فناوری پیشرفته دارد، سیستم‌های استحصال آب دارای فناوری ساده و در ابعاد کوچک قابل اجرا می‌باشند. به همین‌دلیل از این روش در همه‌جا می‌توان استفاده کرد و دیگر مشکلی تحت عنوان انتقال آب از فواصل زیاد وجود نخواهد داشت.

این کتاب، چکیده‌ای است از تجربیات و دستاوردهای دانشمندان و محققین در زمینه استحصال آب که توسط بخش‌های مختلف ازجمله مرکز تحقیقات بین‌المللی کشاورزی در مناطق خشک، گروه‌های بین‌المللی تحقیقاتی و موسسات علمی طی سالیان متوالی به دست آمده و به بیانی ساده ارائه شده است.

در این کتاب به مباحث اصول و فواید استحصال آب، کلیات سیستم‌های استحصال آب باران، سطوح آبگیر بزرگ و بهره‌برداری از سیلاب، طراحی، برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌های تحقیقاتی ICARDA پرداخته شده است.

کتاب حاضر در 74 صفحه و با قیمت 15 هزار ریال دراختیار محققان مراکز ملی، دستگاه‌های غیرانتفاعی و سایر بهره‌برداران در عرصه تحقیق، پژوهش و توسعه کشاورزی قرار دارد.

عنوان.................................................................................................................. صفحه

پیشگفتار............................................................................................................. 7

پیشگفتار مترجم................................................................................................... 9

مقدمه

ویژگی‌ها و خصوصیات مناطق خشک دنیا................................................................... 11

هدف این مجموعه.................................................................................................. 13

اصول و فواید استحصال آب

مفهوم استحصال آب............................................................................................... 15

سوابق قبلی........................................................................................................ 16

استحصال آب چگونه می‌تواند مفید واقع شود؟............................................................. 18

اجزای تشکیل‌دهنده سیستم‌های استحصال آب.......................................................... 18

کلیات سیستم‌های استحصال آب باران

سطوح آبگیر کوچک................................................................................................ 22

سیستم‌های درون مزرعه‌ای..................................................................................... 22

جمع‌آوری رواناب از سطوح پشت‌بام (سطوح مرتفع پوشش‌دار)....................................... 35

سطوح آبگیر بزرگ و بهره‌برداری از سیلاب.................................................................... 35

بهره‌برداری در بستر مسیل...................................................................................... 36

انحراف سیلاب به خارج از بستر................................................................................ 40

طراحی، برنامه‌ریزی و اجرا

دیدگاه‌های اقتصادی و اجتماعی................................................................................ 49

طراحی سیستم‌های استحصال آب........................................................................... 50

مرحله اجرا............................................................................................................ 57

پیش‌نیازهای موفقیت............................................................................................. 60

فعالیت‌های تحقیقاتی ICARDA

طراحی سیستم استحصال با استفاده از سنجش از دور (R.S) و سیستم اطلاعات جغرافیایی

(G.I.S) ............................................................................................................... 64

سیستم‌های سنتی استحصال آب............................................................................ 64

گزارش موفقیت‌هایی در ارتباط با سامانه‌های آبگیر کوچک.............................................. 65

استفاده از سیستم‌های استحصال آب به‌منظور آبیاری تکمیلی....................................... 67

استحصال آب از سقف گلخانه‌‌ها............................................................................... 67

تقویت تولید رواناب................................................................................................. 68

چالش‌های آینده.................................................................................................... 71

منابع................................................................................................................... 73