فرترن همواره به عنوان يك زبان قوي در نوشتن برنامه هاي كاربردي در مهندسي و علوم كاربرد داشته است. نسخه هاي استاندارد آن يعني فرترن 4 و فرترن 77 به عنوان يك زبان برنامه نويسي علمي سالها در رشته هاي فني و مهندسي در دانشگاهها تدريس شده است. وجود يك سري بازبيني ها در استانداردها و معرفي استانداردهاي جديدتري از زبان است كه پيوسته قدرت و كارآمدي آن را افزايش داده است و آن را با نسل هاي جديد ديگر زبان هاي برنامه نويسي قابل رقابت ساخته است.
از آنجا كه فرترن يك زبان پيشرفته و با تسهيلات بسيار فراوان است كتابهايي كه بيان كننده دستورات اين زبان هستند و به صورت راهنما ارايه شده اند براي آموزش مقدماتي دانشجويان ناآشنا با برنامه نويسي مشكل خواهند بود.
روش ارايه مطالب بر مبناي تسهيلات فرترن 90 و احتراز از به كارگيري جنبه هاي قديمي موجود در فرترن 77 كه در ليست جنبه هاي حذف شونده در استاندارد آينده مي باشند قرار دارد. بنابراين اين كتاب مقدمه اي بر استاندارد و آينده نيز مي تواند باشد.
جهت كارآمدتر كردن اين زبان به عنوان يك زبان سطح بالا استاندارد جديدي به نام فرترن 2000 تحت بررسي است كه در نظر است در سال 2004 ميلادي عرضه گردد.
كتاب حاضر در 13 فصل به مباحثي با عناوين عمليات ساده حساب، توابع دروني ساده، تكرار، شرطي ها، مطالبي بيشتر از ورودي / خروجي: كاراكترها و مشخصه گرهاي format ، آرايه ها، باز هم مطالب بيشتري از ورودي /خروجي: فايل ها، زير برنامه ها: تابع ها و زير روال ها، جنبه هاي اضافي زبان، كتابخانه هاي زير روال هاي خارجي و مطالعات موردي مي پردازد.
كتاب «برنامه نويسي در فرترن 90» در 272 صفحه و به قيمت 38 هزار ريال به چاپ رسيده است.
مندرجات
پيشگفتار مترجم
1- مقدمه.................................................................................................... 1
مختصري از پيشينه تاريخي................................................................................ 1
استاندارد جديد – فرترن90.............................................................................. 3
ديدگاه اين كتاب.............................................................................................. 4
2- آغاز كار: نامها، انواع «TYPES»، ورودي/ خروجي................................................. 5
ساده و ساختمان برنامه
مقدمه:....................................................................................................... 5
انواع (types) متغيرهاي ساده............................................................................ 6
ورودي و خروجي ساده...................................................................................... 7
روش نگارش (Layout) برنامه........................................................................... 9
كاراكترهاي ويژه !& و...................................................................................... 10
آغاز كار با يك برنامه خيلي ساده......................................................................... 10
تفاوتهايي با فرترن77..................................................................................... 13
تمرين......................................................................................................... 13
3- عمليات ساده حساب................................................................................... 15
مقدمه........................................................................................................ 15
دستورهاي ساده اعلان نوع (TYPE) و................................................................ 15
نمايش اعداد................................................................................................ 16
اعداد اعشاري.............................................................................................. 17
اپراتورهاي حسابي فرترن 90........................................................................... 17
به توان رساندن............................................................................................ 18
دستور انتساب حسابي..................................................................................... 19
كوتاه كردن................................................................................................... 19
چاپ كردن يك متن........................................................................................ 20
تفاوتهايي از فرترن 77.................................................................................... 21
تمرين......................................................................................................... 22
4- توابع دروني ساده...................................................................................... 25
مقدمه ....................................................................................................... 25
توابع دروني................................................................................................. 25
ليست كوتاهي از توابع دروني............................................................................ 26
محاسبات با استفاده از عمليات حساب مختلط......................................................... 28
تفاوت هايي با فرترن77.................................................................................. 29
تمرين......................................................................................................... 29
5- تكرار..................................................................................................... 31
مقدمه........................................................................................................ 31
نمودارهاي ساختار.......................................................................................... 31
دستور DO با شمارنده................................................................................... 32
حلقه هاي بي پايان........................................................................................ 34
تفاوت هايي با فرترن77.................................................................................. 35
جنبه هاي منسوخ از فرترن77.......................................................................... 36
تمرين......................................................................................................... 37
6- شرطي ها................................................................................................. 39
مقدمه........................................................................................................ 39
متغيرها و ثابت ها از نوع منطقي.......................................................................... 39
اپراتورهاي منطقي........................................................................................... 40
اپراتورهاي مقايسه اي..................................................................................... 41
عبارات منطقي............................................................................................... 42
دستورات (IF) منطقي...................................................................................... 43
دستور بلوك IFو............................................................................................ 44
ساختار دستورات بلوك IF تودرتو...................................................................... 47
شرطي هاي CASE و..................................................................................... 48
ترك كردن حلقه هاي DO از طريق EXIT و CYCLE و............................................ 49
نمايش نمودار ساختاري.................................................................................... 51
تفاوتهايي با فرترن 77.................................................................................... 52
جنبه هاي منسوخ فرترن77............................................................................. 53
تمرين ها..................................................................................................... 55
7- مطالبي بيشتر از ورودي/ خروجي: كاراكترها و مشخصه گرهاي FORMAT و61
مقدمه........................................................................................................ 61
متغيرهاي CHARACTER و............................................................................... 61
زير رشته ها................................................................................................ 64
مشخصه هاي فرمت...................................................................................... 65
فرمت I و..................................................................................................... 66
فرمت F و.................................................................................................... 66
فرمت Eو..................................................................................................... 67
فرمت A و.................................................................................................... 67
تكرارها در مشخصه ها................................................................................... 68
استفاده از مشخصه گرهاي فرمت.................................................................... 68
تشريح گرهاي ويراستاري مفيد........................................................................ 69
تفاوتهايي با فرترن 77.................................................................................... 69
تمرين......................................................................................................... 70
8- آرايه ها................................................................................................. 73
مقدمه........................................................................................................ 73
اعلان آرايه ها............................................................................................... 73
اصلاحات فني آرايه ها.................................................................................... 75
سازنده آرايه ها............................................................................................ 75
زيرنويس هاي برداري..................................................................................... 76
برش هاي آرايه............................................................................................. 76
عبارات و انتساب آرايه ها............................................................................... 77
استفاده از برش ها براي پرهيز از حلقه هاي DO و............................................... 78
آرايه هايي از اندازه صفر................................................................................. 80
آرايه هاي ديناميك......................................................................................... 80
دستور WHERE و.......................................................................................... 81
زيرنويس هاي آرايه ها.................................................................................... 82
حلقه هاي DO ضمني................................................................................... 83
مثال: به توان يك عدد صحيح رساندن يك ماتريس (مربع)...................................... 83
تفاوتهايي با فرترن 77.................................................................................... 85
تمرين......................................................................................................... 86
9- باز هم مطالب بيشتري از ورودي / خروجي: فايل ها.............................. 91
مقدمه........................................................................................................ 91
شماره واحدهاي خروجي / ورودي.................................................................... 91
ورودي/ خروجي غير پيشرونده......................................................................... 93
خروجي بدون فرمت....................................................................................... 93
بكارگيري فايلها............................................................................................. 93
تمرين......................................................................................................... 96
10- زير برنامه ها: تابع ها و زير روال ها....................................................... 97
مقدمه........................................................................................................ 97
برنامه اصلي و زير برنامه ها............................................................................ 98
آرگومان هاي ورودي و خروجي......................................................................... 101
آرايه ها بعنوان آرگومان ها در زير برنامه ها......................................................... 101
پردازه هاي دروني شامل محاسبات آرايه اي....................................................... 103
پردازه (تابع) هاي دروني براي بازرسي آرايه ها................................................... 104
پوشاندن Masking و...................................................................................... 104
آرگومان ديمانسيون....................................................................................... 105
تغيير آرايه ها................................................................................................ 106
تطابق( INTERFACE) با پردازه ها..................................................................... 10108
تابع هايي كه آرايي ها را بر مي گردانند............................................................ 109
پردازه ها بعنوان آرگومان ها............................................................................. 110
آرگومان هاي اختياري.................................................................................... 110
پردازه هاي تكرار شدني................................................................................. 110
نمايش نمودار ساختاري................................................................................. 112
تفاوتهايي با فرترن 77.................................................................................... 112
جنبه هاي منسوخ فرترن 77............................................................................ 114
تمرين ها..................................................................................................... 115
11- جنبه هاي اضافي زبان......................................................................... 119
مقدمه........................................................................................................ 119
محاسبات عددي.......................................................................................... 119
انواع داده هاي بدست آمده............................................................................. 122
مدول ها...................................................................................................... 125
پردازه هاي مدول........................................................................................... 126
بارگذاري اپراتورها.......................................................................................... 127
اپراتورهاي تعريف شده توسط كاربر................................................................... 128
انتساب ژنريك.............................................................................................. 129
تخصيص هاي PRIVATE و PUBLIC و................................................................. 129
اشاره گرها (POINTERS) و............................................................................. 130
اشاره گرها بر انواع داده هاي مشتق شده (ساختارها)........................................ 132
تمرين......................................................................................................... 133
12- كتابخانه هاي زير روال هاي خارجي...................................................... 135
مقدمه........................................................................................................ 135
زيرروال هاي رياضياتي و آماري......................................................................... 136
كتابخانه فرترن NAG و..................................................................................... 136
كتابخانه هاي فرترن IMSL و............................................................................. 144
LAPACK – يك كتابخانه فراگير كاربردي............................................................... 145
كتابخانه هاي گرافيكي در فرترن....................................................................... 147
الحاق كتابخانه هاي زير برنامه اي در برنامه هاي فرترن 90.................................... 148
13- مطالعات موردي.................................................................................. 151
مقدمه........................................................................................................ 151
مطالعه موردي 1: نيوتن – رافسون................................................................... 151
مطالعه موردي 2: نيم كردن............................................................................. 152
مطالعه موردي 3: حل معادلات خطي................................................................ 152
مطالعه موردي4: خميدگي يك خرپا................................................................... 153
مطالعه موردي 5: روش شيب مزدوج................................................................. 154
مطالعه موردي 6: معادلاتي با ضرايب مختلط...................................................... 155
مطالعه موردي 7: مقادير ويژه.......................................................................... 156
مطالعه موردي 8: رانگ – كوتاه........................................................................ 158
مطالعه مورد 9: رقوم آب در يك توريين............................................................... 159
مطالعه موردي 10: تاريخ عيد پاك (EASTER) و.................................................... 160
مطالعه 11: تقويم......................................................................................... 163
مطالعه 12: نمادگذاري معكوس لهستاني.......................................................... 164
مطالعه موردي 13: تمبرهاي روريتانيا Ruritania و................................................ 165
ضميمه 1: مجموعه كاراكترهاي فرترن........................................................ 173
ضميمه2: فرهنگ اصطلاحات فني.............................................................. 175
ضميمه3: برنامه هاي فرعي (پردازه هاي ) دروني...................................... 183
ضميمه4: ليست گزينه ها براي باز كردن و بستن فايل ها............................. 191
ضميمه5: جواب تمرينات............................................................................. 197
ضميمه 6: دستورات جديد افزوده در فرترن 95............................................. 251
دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
علوم پایه |
رياضی و آمار
|