فصل اول:  زبان شناسی و تفسیر – نظر مقاتل در تبیین قرآن / 25

فصل دوم:  خلیل بن احمد فراهیدی واژگان عربی / 37

فصل سوم:  سیبویه و آغاز دستور زبان عربی / 51

فصل چهارم: مناظره منطق و نحو / 67

فصل پنجم: توسعه نظریه زبان شناسی – فارابی درباره زبان / 91

فصل ششم: رابطه زبان و اندیشه – فارابی درباره زبان / 91

فصل هفتم: نظریه اخوان الصفا در آوا و معنی / 103

فصل هشتم:  خاستگاه گفتار – ابن جنی و دو گزینه / 115

فصل نهم:  نگرش معنایی نو به زبان شناسی – جرجانی و سکاکی درباره معنی / 129

فصل دهم:  ویژگی قراردادی زبان – علم (وضع زبان) / 141

فصل یازدهم: ابن مضاء و خرده گیری بر نحویان / 153

فصل دوازدهم:  ابن خلدون درباره تاریخ زبان عربی / 165

فصل سیزدهم:  مدل زبان عربی و دیگر زبان‌ها – توصیف زبان‌های ترکی و عبری / 177

نوشته‌های دیگر / 191

واژه نامه / 213